EDITORYAL - Way aksyon vs plastic pollution sa dagat

Makapasubo og maayo ang talan-awon sa kadagatan matag human sa pagbunok sa kusog nga uwan tungod sa mga basurang gianod gikan sa mga sapa padung tanan sa dagat.

Sa post sa Banat News kagahapon, daghang mga netizens ang nakasaway sa talan-awon. Dali kaayo sab silang nibasol sa mga tawong walay disiplina ug padayung wala magpakabana sa kalikupan kay bisan asa lang gihapon molabay sa ilang mga basura.

Dili ikalimod, ebidensiya sa kawalay disiplina sa ubang tawo kanang tone-toneladang basura nga naanod padung sa dagat human sa kusog nga pagulan agi sa mga kanal ug sa mga kasapaan.

Dinhi sa Mactan Channel nahimutang ang mga siyudad sa Cebu City, Mandaue City, Lapu-Lapu City ug mga lungsod sa Consolacion sa bukana sa amihanan ug Talisay City sa bukana sa habagatan.

Agianan kini sa komersyo ug transportasyon pinaagi sa mga barko nga molawig dinhi padung sa lain-laing destinasyon. Gawas pa niana, daghang mga mananagat nga nabuhi ug nagsalig sa ilang kuha gikan sa Mactan Channel bisan pa man agianan kini sa mga barko.Apan mas makapasubo pa gyud ang kamatuoran nga bisan usa aning maong mga LGUs nga nahisgutan, walay ekipo o barge nga tigkolekta og mga nanglutaw nga basura kada adlaw.

Busa ang basurang gipang-anod gikan sa mga kasapaan ug drainage systems aning mga lugara nga adto napunta sa dagat, adto nalang gyud hangtud sa hangtud nga nakapahugaw ug nakadugang sa plastic pollution sa kadagatan.

Ang Pilipinas mao ang ikatulo sa tibuok kalibotan nga plastic pollution source sa kadagatan sa kalibotan. Nag-una ang China, sunod ang Indonesia.

Dunay daghang nangangkon nga mga environmental advocates gikan aning mga siyudad, apan kutob lang sila sa estorya kay wala silay pundo nga magamit paghimo og konkretong aksyon batok aning basura.  Naay mga ordinansa ug nasudnong balaod sa hustong paghipos sa basura, apan kuwang sa pisikal nga aksyon.

Nakatutok lang sab tanan sa pagdisiplina sa mga tawo ug pagkolekta sa basura diha sa mala, apan walay nihatag og panahon paghipos sa mga basurang nakaabot na sa dagat ug kadtong dugay ng nanglugdang sa ilawom niini.