Mga molupyo nabalaka sa panglawas

CEBU, Philippines — Wa na makaagwanta ang konsehal sa Linao-Lipata lungsod sa Minglanilla sa matud pa grabe nga kabaho sa mga nasunog nga basura gikan sa landfill sa Barangay Tapul, Dakbayan sa Talisay.

Si Konsehal Merlyn Nacua nga nahinabi sa GMA Super Radyo Cebu nagkanayon nga nagtuo sila nga mawagtang ra ang baho sa plastik sud sa usa ngadto sa duha ka adlaw apan wala kini mahitabo gani niabot na kini og upat ka adlaw apan wala pa gihapon molurang.

Gani si Nacua niingon nga sa buntag dili ra kaayo mahanggap ang baho apan inig gabie diha na kini nila mabahoan. Siya nitataw nga nibalik ang iyang asthma gumikan sa sitwasyon.

Nabalaka siya nga kung magpadayon pa kini ilang nasinati mameligronang kaluwasan sa katawhan sa ilang lugar.

Ang landfill nasunog niadtong Lunes sa udto ug na fire out kini nianang pagkagabii apan  nibalik ang kayo hinungdan nga gipasiritan nasab og tubig pero padayon gihapon ang aso nga nakahasol sa mga tawo.

Si Mayor Rajiv Enad nipahibawo nga ang apektado sa smog mao ang mga barangay nga Linao-Lipata, Cuanos, Tubod, Vito ug Pakigne. Gitambagan ang mga tawo nga magsul-ob og face mask ug manirado sa ilang balay. Si Nacua miingon nga bisan ilang gihimo ang tambag ni Enad , grabe gihapon ang kaisog sa baho.

Nabalaka si Nacua nga kung molamay pa kini delikado nga daghan ang mangasakit.

Ang kabomberohan sa Talisay City uban ang water tanker sa Talisay CDRRMO ang naka standby pa sa lugar.

Ang pangulo sa CDRRMO Alvin Santillana, nibutyag nga ang usa sa girekomendar sa Department of Environment and Natural Resources Central Visayas atol sa ilang pagsusi sa dapit nga abunohan ang kabahin sa landfill nga subling nikayo ug kadtong nibuga pa og aso.

Sa maong pamaagi hingpit gayud mapawong ang nag-umido nga kainit diha sa mga basura sama sa gihimo ngadto sa ubang mga landfills nga kalit nisilaob tungod sa kainit sa panahon.

Giawhag usab ang mga molupyo nga maabtan sa aso sa kanunay nga pagsul-ob og face mask.

Dugang pa ni Santillana, base sa rekomendasyon sa DENR anapog ang epektibong itabon sa nasunog nga bahin sa landfill.

Ang barangay Linao-Lipata, Pakigne, Cuanos, Vito ug Tubod maoy labing na apektohan sa grabe nga kabaho. Nihangyo ang mga residente nga sa labing dali nga panahon matabangan sila kay ang ilang kaluwasan maoy nasakripisyo.

Una niini, si mayor Gerald Anthony “Samsam” Gullas nihatag na og ayuda ngadto sa mga apektado nga mamasurahay kay ang lugar mao ang ilang adlaw-adlaw nga panginabuhian.

Matud pa ni Gullas nga ila na gyud unta nga abunohan ang lugar pero ila una nga gisiguro nga masudlan na gyud kini sa heavy equipment.

Nagkanayon ang mayor nga di nila biyaan ang lugar kung di man maabunohan og anapog.  IBM BANAT NEWS