Lengguwahe ng tunay na pagkakaibigan

NAKAKAGULAT ang sinabi ni President Duterte na hindi natin mapipigilan ang China na mangisda sa ating Exclusive Economic Zone sa West Philippine Sea dahil sila’y mga “kaibigan” natin. Lalong nakagugulat ang pag-amin ng Malacañang na may kasunduang berbal sina Duterte at Pres. Xi Jinping ng China na maaaring mangisda sa Recto Reed ang mga Chinese, at ang mga Pilipino naman ay maaaring mangisda sa Panatag o Scarborough Shoal na inaangkin ng China, bagamat batay sa ruling ng UN-backed arbitral court noong 2016, ito’y bahagi ng teritoryo ng Pilipinas.

Marami ang pumula sa deklarasyon ng Presidente at may mga nagbanta pa ng “impeachment” laban sa kanya. Inihayag pa ng Presidente na kapag pinilit natin ang ating karapatan, maaari tayong giyerahin ng ating “kaibigang” China. Ano nga naman ang laban natin sa isang higanteng “kaibigan?”

Kamakailan lamang, isang bangkang pangisda ng Pilipinas ang lumubog sa Recto Reed dahil ito’y nabangga o binangga ng isang barkong pangisda ng China. Wala pang linaw kung ito nga’y nabangga o binangga. Ang malinaw lamang ay inabandona ng mga Chinese ang 22 Pilipinong mangingisda habang palutang-lutang sa karagatan. “Kaibigan” daw natin sila. Patuloy ang China sa pagtatayo ng mga estraktura at pasilidad sa mga pinag-aagawang teritoryo sa West Philippine Sea o para sa mga Chinese ay South China Sea. Parami rin nang parami ang namamataang naglalayag na mga Chinese militia vessels sa mga pinag-aagawang teritoryo.  “Kaibigan” daw natin ang China. Sabi ng isang kasabihan, “Kung ganito ang ating mga kaibigan, hindi tayo nangangailangan ng mga kaaway.”

Ang deklarasyon ni Duterte at ng Malacañang ay humahamon sa atin na suriin kung ano ang kahulugan ng pagiging magkaibigan. Ayon sa dictionary, “Friendship is a state of mutual trust and support between people or nations.” Ang pagkakaibigan ay isang kalagayan ng ugnayan na naroroon ang tiwala’t suporta sa isa’t isa. Walang pagkakaibigang maaaring magtagal at umunlad kung ito’y pinangingibabawan ng takot.

Ayon sa American essayist na si Henry David Thoreau, “The language of friendship is not words but meanings.” Applicable ito sa mga bansang magkakaibigan at maging sa mga indibidwal na magkakaibigan. Ang lengguwahe ng pagkakaibigan ay nasa mga kahulugan ng mga ginagawa, hindi sa mga salitang sinasabi. Hindi mo lamang sinasabi na ang isang tao’y kaibigan mo, higit sa lahat, ito’y pinatutunayan mo sa pamamagitan ng mga konkretong halimbawa.

Ang tunay na pagkakaibigan ay isang makapangyarihang puwersa. Tinitiyak nito ang pagtatagumpay ng magkaibigan sa pagdadala ng pasanin.  May magandang sinabi ang Bibliya tungkol dito. Sabi sa Mangangaral 4:9-10, 12, “Ang dalawa ay mabuti kaysa isa; mas marami ang bunga ng anumang gagawin nila. Kapag nabuwal ang isa, maitatayo siya ng kanyang kasama. Kawawa ang nag-iisa sapagkat walang tutulong sa kanya kapag siya’y nabuwal…Kung ang nag-iisa’y maaaring magtagumpay laban sa isa, lalo na ang dalawa.  Ang lubid na may tatlong pilipit na hibla ay hindi agad malalagot.”

Samakatuwid, ang kaibigan ay magtatayo sa iyo, hindi magbabagsak; tutulong sa iyo, hindi magpapabigat; magmamahal sa iyo, hindi mananakot; dadamay sa iyo, hindi mag-aabandona; gagalang sa iyo, hindi magmamaliit. Matibay ang tali ng pagkakaibigan.  Hindi ito kayang lagutin ng mga intriga at pulitika.

Base sa ating usapan, pasado ba ang China bilang kaibigan ng Pilipinas? Ang sinasabi mong kaibigan mo, nasa kanya ba ang mga katangian ng isang tunay na kaibigan?