Desaparesidos gihandom

CEBU, Philippines — Naghugpong sa Redemptorist Church ang mga kabanay sa ‘Desaparesidos’ o ang mga tawong gidudahang gipangdakop sa mga ahente sa gobiyerno kaniadto panahon sa Martial Law ug sa misunod nga mga administrasyon nga wala na igkita bisan ilang mga patay’ng lawas,  aron pagpakita nga sila padayong naghandom nga dunay hustisya alang sa ilang mahal sa kinabuhi.

Ang maong grupo gisuportaran sa Bayan Central Visayas ug Karapatan.

Dili momenos 15 ka mga nagbangutang pamilya ang nagtipon sa maong simbahan aron paghinumdom sa ilang mga mahal sa kinabuhi nga Desaparesidos nga anaa pa gihapon sila nga nagmahal kanila.

“Matag tuig gihandom namo kay wala man mi kapaingnan, wala mi sementeryo nga kaadtoan pila na ka tuig ang nilabay,” miingon si Jimmylisa Badayos, usa sa mga anak sa desaparesido.

Siya nakasaksi sa dihang gidakop bisan nga walay kaso ang iyang amahan nga si Jimmy Badayos, usa ka organizer sa mga hugpong mamumuo, niadtong Oktubre 3, 1990.

Matud niya mga otoridad ang nidakop sa iyang amahan ug gidala kini  diha sa Camp Sotero Cabahug nga nahimutangan sa Cebu City Police Office ug Criminal Investigation and Detection Group ug uban pang national support unit sa kapolisan.

Apan sa dihang buot unta nila kining makaestorya sa kampo wala sila pasudla ug may migawas nga report nga giingong nakaikyas ang iyang amahan apan wala na nila kini hikit-i hangtud karon.

Wala silay kasayuran kun buhi pa ba ang ilang amahan sulod na sa 28 ka tuig ang nakalabay. Si Jimmy usa lang sa gipangdakop sa mga otoridad bisan nga walay kaso niadtong panahon ni Presidente Corazon Aquino niadtong 1986 hangtud 1995. Ang maong mga desaparecidos gibuo sa mga membro sa mamumuo.

Sa datos sa Karapatan.Org, aduna usab 39 ka mga  desaparecidos nga natala atol sa administrasyon ni Fidel Ramos niadtong tuig 1995 hangtod 1998.

Samtang 26 ang desaparecidos sa 1998 hangtud 2001 sa panahon ni kanhi president Joseph Estrada ug mas midaghan sa panahon ni kanhi presidente Gloria Macapagal-Arroyo nga miabot ngadto sa 206 ka desaparecidos.

Usa sa mga prominenteng desaparesido mao si Padre Rudy Romano nga usa ka paring Redemptorist kinsa gidagit sa mga armadong lalaki niadtong 1985 diha sa Barangay Tisa, Cebu City. Hangtud karon wala na siya igkita.

Usa siya ka aktibistang pari batok sa rehimeng Marcos ug usa sa mga lanog kaayong mibatikos sa mga human rights abuses sa rehimen. Gani adunay us aka higayon nga gibansagan siya ni Cebu Archbishop Jose Palma nga “modern martyr.”

Lumad siya nga taga Samar u glider sa mga kalihokan kontra ni Marcos dinhi sa Sugbo. Nahimo siyang opisyal sa Bagong Alyansang Makabayan (Bayan).

Agi og pagtan-aw sa iyang sakripisyo sa ngalan sa tawhanong katungod ug pakigbatok sa abusadong gobiyerno, ang kagamhanan sa Dakbayan sa Sugbo nagtukod og ‘stone marker’ diha  Barangay Tisa diin siya gidagit.

Samtang nipasar og resolusyon ang Hunta Provincial nga nagsagop kang Padre Romano isip anang sa probinsya sa Sugbo. -/IBM (BANATNEWS)