EDITORYAL - Sumad ni Odette

Sumad kagahapong adlawa sa bangis nga pagkastigo sa super typhoon Odette sa Kabisay-an nga niresulta sa pagkamatay sa gatosan ka tawo ug kaliboang kinabuhi ang naapektahan ug bilyones ka pesos nga imprastraktura ug agrikultura ang nangagusbat.

Kumusta naman ang mga naapektahan sa maong katalagman? Duna na bay kalamboan sa kahimtang sa mga apektado pinaagi sa tabang sa gobiyerno?

Sa maong adlaw, Disyembre 16,2021 nakatagamtam ang mga Bisaya og grabeng kalisdanan human nangaputol tanan ang mga linya sa kuryente ug ang uban naabtan pa og tulo ka bulan ayha pa nakabalik ang supply sa ilang elektrisidad.

Samtang daghan na ang nahipos nga mga kutay sa mga linya sa kuryente, apan daghan pang mga linya sa mga telcos ang nagpabiling nagbitay sa mga poste ug naghigda sa kadalanan nga murag mga bagon.

Hangtud karon wala pa kini mahipos sa mga telcos tungod ba kaha kay nag-isipay sila kun kang kinsa kini nga linya?  Ang maong problema pipila lamang sa daghang problemang nitumaw nga kinahanglan dili na unta masubli pa sa sunod.

Nabantayan hinuon nga ang mga local government units nagtinguha gyud nga preparado matag dunay umaabot nga katalagman, apan angay hinumdoman sa tanan, hasta sa publiko nga mahibaw-an ra ang maong preparasyon nga epektibo kun kini moagi og aktwal nga katalagman.

Ang labing grabeng naapektahan kun kinabuhi maoy hisgutan mao ang mga kabus nga sagad anha nanimuyo sa mga danger zones sama sa kilid sa mga sapa, bukid, bung-aw ug baybayon kay maglisod man sila dayon pagpabarog balik sa ilang mga balay.

Ang mga patigayon maoy dako kaayo og alkanse tungod sa mga edipisyo ug kahimanan nilang nangaguba ug ang pagkahunong sa operasyon aron sila makahalin.

Kani untang mga kasinatian nakakat-on na gyud unta ang tanan bahin sa importansiya sa pagpangandam matag dunay taliabot nga bagyo o ba kaha kalit-kalit nga katalagman.

Dili kanang ayha pang mangurus ini og naigo na sa kilat.