EDITORYAL - Polio outbreak

Pipila ka bulan na ang nakalabay dihang gideklarar ang measles (tipdas) outbrek sa pipila ka bahin sa nasud, ang unang gibasol mao ang kagamay lang sa mga inahan nga mipabakuna sa ilang mga masuso, may mga pagduda ang Department of Health nga tungod kini sa dengvaxia scare.

Karong bag-o, makapaalarma kining pahibalo sa DOH nga dunay nationwide polio outbreak human dunay usa ka kompirmadong natakboyan niini didto sa Lanao del Sur ug duna say laing usa nga wala pa makompirmar.

Duha sab ka mga kanal sa Tondo, Manila ug sa Davao City dunay nakitang poliovirus sumala pa sa DOH.

Apan paigo na kini aron magdeklarar og outbreak ang DOH tungod kay lagyo ra kaayo ang mga dapit diin nadiskubrehan ang maong virus. Sa ato pa, dili imposibleng wala kini sa uban pang mga dapit sama sa Sugbo.

Ang poliovirus makamatay ug makabakol. Wala pay tambal kontra sa maong virus aron matambalan ang matakboyan. Bugtong pangontra niini mao lamang ang bakuna sama sa ubang mga sakit sa mga masuso.

Ang mga ginikanan kinahanglang magpabakuna dayon sa ilang mga masuso sa labing daling panahon.

Ipadaplin nang mga kabalaka nga namugna sa bakuna kontra dengue nga dengvaxia nga maoy gibasol nganong nagka-outbreak sa tipdas dinhi sa nasud.

Hangtud karon wala pay siyentipikong eksplinasyon o kompirmasyon batok sa dengvaxia vaccine nga gipasanginlang nakaingon sa kamatayon sa pipila ka mga batang nabakunahan niini.

Nidako lang ang kontrobersiya sa dengvaxia tungod sa politika ug iresponsableng mga netizens nga nagpasapasa og fake news diha sa social media.

Ang resulta, daghan na hinuong mga batang wala mabakunahi og pangontra batok sa ubang mga sakit sama sa tipdas, polio, diphtheria, tetanus ug uban pa.

Niadto pang tuig 2000 na-polio free ang Pilipinas, apan karon paglabay sa 19 ka tuig nibalik kini. Gawas sa bakuna, kinahanglang manglimpyo kanunay sa lawas ang mga tawo aron di mataptan niini ilabi na niadtong walay bakuna kontra polio.