Natukas nang kabahin sa misteryo
Nailhan nang kagaw nga maoy hinungdan sa pneumonia sa tungatungang China ug gikabalak-ang mokatap sa Pilipinas ug ubang silingang mga nasud:
Paryente siya sa kagaw nga nisangpot sa severe acute respiratory syndrome (SARS) apan di sama kapintas;
Way ebidensiya nga ang natakdan nga mga pasyente makatakod sa laing mga tawo, apil na sa mga doktor ug nurses nga nag-atiman nila;
Wa pay tambal batok sa kagaw apan giisip nga di makamatay; ug
Gidudahan nga nakuha gikan sa ihas nga hayop nga di kasarangang ikaduol sa mga tawo.
* * *
Sukwahi sa kabalaka nga mosangpot sa laing epidemiya ang bag-ong nailhan nga kagaw, wa pay mga timaan nga nikatap gawas sa dakbayan sa Wuhan sa lalawigan sa Hubei:
Sa 59 nga natakdan, pito ang tandugon ang kahimtang, walo ang nakagawas na sa tambalanan ug way namatay;
Ang gidudahang kaso sa Singapore napamatud-ang negatibo;
Sa 38 ka gidudahang kaso sa Hong Kong, 21 ang nakagawas na sa tambalanan; ug
Padayong gipanid-an ang labing uwahi nga gidudahang kaso sa South Korea.
* * *
Dako ang pamilya sa coronaviruses nga maoy hinungdan sa yanong sip-on ug sa bangis nga SARS nga nakatakod og kapin sa 8,000 ug nakapatay og 774 sa Asya ug 37 ka nasud niadtong 2002 ug 2003 ug Middle East Respiratory Syndrome (MERS) nga nakapatay og 851 niadtong 2012.
Gisusi pa kon unsay nakatakod sa mga pasyente sa Wuhan, nga kasagaran mga kawani sa Wuhan seafood market nga namaligya sab og mga langgam, kuneho ug bitin. Ang SARS gikan sa civet cats sa habagatang China samtang ang MERS gikan sa dromedary camels sa Saudi Arabia.
* * *
Ang World Health Organization (WHO), nga nipasidungog sa mga siyentipiko sa Chinas sa paspas nga pag-ila sa bag-ong kagaw, niingon nga gikinahanglan ang dugang kasayuran pagtultol sa tinubdan sa kagaw, paagi sa pagtakod, kalapad sa pagkatap ug mga panagang sa sakit.
Maong gidasig sa WHO ang padayon nga pagmatngon sa mga nasud nga mahimong may mga molupyo o dumuduong nga gikan o nakaduaw sa Wuhan.
Di ta magkaguliyang sa nikatap nga mga panghadlok sa kagaw, nga di na hingpit nga misteryuso kay nailhan na man, apan di pa sab angayng mangiyugpos.
* * *
- Latest
