Mas bangis nga huwaw
Karong nakagawas na sa Philippine Area of Responsibility (PAR) ang bagyong Hanna, nga nakamugna na gani og lapad nga kadaot sa silingang nasud sa Taiwan sugod gahapon sa kadlawon, bisan nagbilin pa og kusog nga habagat, dagkong bawod ug pat-ak pat-ak nga uwan, angay’ng atubangon ang mas dakong hulga sa nagkagrabe nga El Niño.
Tungod ni Hanna, nga giila sa Joint Typhoon Warning Center (JTWC) nga super typhoon sa dayong sud sa PAR, bisan wa motugpa sa bisan asang yuta sa nasud, nasapawan makadiyot ang atong kabalaka sa pasidaan nga ang huwaw mas mograbe karong Septiyembre ug molungtad hangtud sa Marso sa sunod tuig.
* * *
Samtang nagbantay sa kakusog sa habagat nga maoy nakapadagko sa bawod ug nakaaghat sa Philippine Atmospheric, Geophysical and Astronomical Services Administration (PAGASA) pagluwat og Gale Warning nga nakapagakot sa gagmay’ng mga barko sa mga pantalan sa Sugbo ug Kabisay-an, nagpasiplat si PAGASA Visayas Director Oscar Tabada sa pagsamot sa kainit sa El Niño.
Naalarma nang mga eksperto sa nagkalainlaing kanasuran sa kahigayonan nga ang nagpadayong huwaw molabaw pa kabangis sa giilang Lolo sa tanang El Niño niadtong 1997-1998. Si Tabada nipasidaan nga human sa panagsang uwan karong semanaha mobalik ta og uga ug mosulbong ang temperatura sa Sugbo ngadto sa 36 degrees celsius.
* * *
Nagkahulogan ni nga mas pait ang atong kahimtang sa mosunod nga mga semana kun itandi sa unang dasmag sa El Niño niadtong Marso hangtud sa Mayo karong tuiga, sa wa pa magsunudsunod og duaw ang mga bagyong Egay, Falcon ug Goring nga pulos nagbawon og uwan.
Angay’ng pangandaman nato ang kahigayonan nga mas lapad nga mga dapit sa Sugbo ang mahiagom sa hingpit gyud nga pagkawagtang sa suplay sa tubig sud sa pila ka adlaw. Posibleng ang mga panimay nga wa maapektohi sa kanihit sa tubig sa unang hugna sa huwaw mameligrong mapawongan sa ilang mga gripo busa angay’ng mag-andam nang daan og mga pundohanan.
* * *
Nagkauyon hinuon ang mga eksperto nga pulos pangagpas pa lang ang ilang gihuptan sa umaabot sa nagpadayong El Niño. Kay labihan pa kalinghod sa teknolohiya sa pag-forecast sa huwaw nga di pa silang kalili sa mga panghitabo lapas sa duha ka semana. Maong maniid sila pag-ayo sa kalamboan sa huwaw sugod karong buwana hangtud sa Oktubre. Apan pasiunang mga timaan wa makahupay sa ilang kabalaka: Nagpadayon pag-usbaw ang kainit sa Pacific Ocean. Nga mahimong makapatinuod sa lab-as nga mga pasidaan sa mga eksperto sa Australia ug ubang kanasuran nga kining atong giatubang mao ang labing pintas nga huwaw dinhi sa Pilipinas ug kasilinganan sa Asya ug Pasipiko ug grabeng uwan ug baha sa pikas nga bahin sa kalibotan.
* * *
- Latest
