Pag-atiman sa diabetes (2)

Maoy ulahing nahisgotan nato, ang pagmatngon sa diabetes nga mabantayan ang pagtumaw sa mga komplikasyon niini. Ang sakit nga diabetes, dili lang kita makamatngon, kay wa man ta’y mabati nga kasakit, gawas lang kon mokomplikar na kini sama sa sakit sa kasingkasing, atake, kidney ug uban pa.

Ang batakan nga pag-atiman o pagtratar kon dunay diabetes mao ang kanunay pag-monitor sa normal nga lebel sa ‘bloodsugar’, pinaagi nga magpa-‘bloodsugar test’. Kon taas ang lebel, susihon kon unsa’y nakaingon, himoan og aksyon nga mokunhod sa normal ang lebel niini.

Tun-an ang gikaon, kada duha ka oras human og kaon, magpa-‘bloodsugar test’ ug ingon man mag-fasting nga dili mokaon sulod sa 12 ka oras gikan sa gabii hangtod inigbangon.

Nga sa dili pa kasudlan ang tiyan, magpakuha una og ‘bloodsugar test’. Kon taas g’yud ang lebel sa blood sugar, limitahe o itukma ang pagkaon nga maoy nakapataas sa ‘bloodsugar’. Sagad niini pan, tam-ison, kan-on, tambok, parat, etc.

Kutob mahimo, maoy idalit ang isda, utanon, salad, prutas, ubanpa nga igo nga dili magpabusog, pwede mokaon o mag snack, pero ginagmay lang nga masustansya, sama sa mani, kasoy, mansanas, pakwan, ug uban pa. Basta ipirmi kada duha ka oras human sa tingkaon, magpa-blood sugar test gayud, aron katun-an nga tinguhaon kanunay anaa sa duol o normal ang lebel sa ‘bloodsugar’.

Mas maayo nga makabaton mo og personal nga gadyet, ang ‘glucose meter’ para maoy gamiton sa ‘bloodsugar test’, nga sa tanang higayon magamit dayon.

Isilsil sa hunahuna, nga ang bugtong makaayo sa lawas (holistic healing) anaa ra sa mga produktong natural sa kinaiyahan, mga herbal sama sa pagkaon. Tukma lang sa tawo nga produkto usab gikan sa kahitas-an, matud ni Hippocrates.