Ikapasigarbo sa Sugbo

Kon hatagan ka og higayon pagpakita sa mga turista, lokal man o langyaw, sa labing maanindot o lamian nga simbolo sa Sugbo ug mga Sugbuanon, unsa may imong buhaton? Nitumaw ning pangutana tungod sa sulti sa among dinapit nga eksperto sa turismo, si Vic Vergara, lumad nga taga Dumanjug nga didto makatapos sa iyang pagtuon sa Estados Unidos, sa "Atong Banat" sa DYAB Abante Pa, Bisaya! sa niaging Sabado.

Matod niya ang labing dakong bentaha sa Sugbo mao ang kaadunahan sa iyang kultura nga nagrepresentar sa kamabulukon sa iyang kasaysayan ug sa kamatinagdanon sa mga Sugbuanon. Sa kadaghan sa kapilian, unsa mang bahina sa Sugbo ang imong ipasigarbo sa atong mga bisita?

***

Pasayloa nga duna na koy andam nga tubag, nga ako dayong gitug-an ni Vic ug sa mga tagduma sa programa nga silang Edison delos Ageles, Yul Julia ug Atty. Ralph Sevilla: Dapiton nako sila sa akong kinaham nga pamahaw, paniudto ug panihapon kapid-an ka tuig nang nilabay apan hangtod karon padayon nakong gihandom.

24 ka pulgada pang akong hawak dihang nangabang og bay sa Lakandula St. sa Barangay San Nicolas sa Dakbayan sa Sugbo. Tungod sa kinaham nakong mga putahe ug mga kan-anan, niburot ang akong hawak ngadto sa 32 ka pulgada ug wa na gyod mohiyos pagbalik. Di ko mangangin sa mga turista apan ganahan kong makasinati sila sa kalamian sa mga pagkaong lunsay nga Sugbuanon.

***

Ang akong pamahaw nag-asu-aso nga tinowa sa Taboan ug kan-on nga mao pay paghukad nga nagpilit pa sa kainit. P15 ray akong gasto. Nibaktas ko og pila ka eskina alang sa akong paniudto sa bantogang kandingan sa Panganiban. P25 ra ang ulo sa kanding nga mahimong saw-an og duha ngadto sa tulo apan ambot nganong wa kong kahunahuna sa pagpangagda.

Ang akong panihapon maoy labing lalim. Kilumkilom pa lang, kanang mag-ilog ang kahayag ug kangitngit, Pasil na ko. Aron makaabot sa unang haon sa sinugbang isda sa bato nga paig ang panit ug labo ang unod nga human matuslob sa suka ug modapat sa dila modayon og katunaw.

***

 Tingali wa lay laing nakamaohan. Tingali mao ray maabot sa akong panudlanan. Tingali yano rang akong timpla. O tingali tinuod nang sulti nga duna tay kapritso nga mopalabi paghatag og kahulogan sa atong kasinatian sa pagka batan-on.

Matag kaon og tinowa di gyod tuyuong makahinumdom sa Taboan, matag kaon og kanding mapadpad pagbalik sa Panganiban ug matag kinamot og sinugba mingawon sa Pasil. Nausab nang Taboan, wa nay kandingan sa Panganiban ug ambot may sinugba pa ba sa kilumkilom sa Pasil. Wa na kong kaseguro: Ganahan ba gyong modani sa mga turista o gihidlaw lang sa karaang Sugbo.