Ang unang Labor Day rally sa Pilipinas

Labor Day gahapon. Holiday gayud. Perhaps ang mga batan-on kaayo, mangutana (kana kon magpakabana sila) nganong magsaulog kita sa Adlaw sa Pamuo. Gawas sa pag-rally, pag-protesta, ug pagpangayo’g mga concession, unsa man gyud ni?

Ania kining gikan sa internet: “Philippines Labor Day ensures fair rights for all workers. No matter who you work for, it is a day to ensure you are treated fairly. It is a public holiday to celebrate the Filipino worker. It is a chance to remember hard-won workers' rights.“

Nindot ang katuyoan sa atong pagsaulog sa Labor Day. Sa America, unsa man? “Labor Day pays tribute to the contributions and achievements of American workers and is traditionally observed on the first Monday in September. It was created by the labor movement in the late 19th century and became a federal holiday in 1894.

“It became a yearly commemoration, inspiring American workers to have their first stoppage. 1 May was chosen to be International Workers' Day to commemorate the 1886 Haymarket affair in Chicago. In that year beginning on 1 May, there was a general strike for the eight-hour workday.”

Dinhi sa ato, kanus-a man ang unang Labor Day rally?  “On May 1, 1903, the Union Obrera Democratica de Filipinas (UODF, known formerly as the Union Obrera Democratica), the first workers' union in the country, staged a massive rally calling for an eight-hour working day (sa una, 12-hour working day) and the recognition of May 1 as a public holiday.”

So, 1903 pa ang unang rally sa mga mamumuo on Labor Day, gipasiugdahan sa unang labor  union sa nasud, ang Obrera Democratica de Filipinas (UODF), nga na-established either in 1901 o 1902 nila ni Isabelo de los Reyes, ug Herminigildo Cruz, diin matud pa, kapin sa 100,000 Filipino workers ang nag-martsa gikan sa Plaza Moriones sa Tondo paingon sa Malacañang, batok sa giingon nga American-led government ug mi-demanda alang sa makiangayon nga kondisyon sa panarbaho.

Kasaysayan sa Labor Day sa Pilipinas. “Labor Day in the Philippines has a rich history and significance. It began in the late 1800s when workers in the United States and Europe were fighting for better working conditions, fair wages, and an eight-hour working day. The movement spread to the Philippines,” ug sa atong giingon sa unahan, ang LABOR Day celebration sa atong nasud was in 1903, ug nahimo kining official national holiday sa tuig 1905.

 Ang dakung kahulogan o significance sa atong pagsaulog sa Labor Day mao ang paghandom sa mga pagbudlay ug paghago, ug pag-sakripisyo sa atong mga mamumuo, “to ensure better working conditions and fair wages.” Dugang niini, angay handumon ang natampo sa mga mamumuo ngadto sa pagpalambo sa ekonomiya ug sa katilingban as a whole. 

Atong makita dinhi nga samtang wala pa nato makab-ot ang tumang kaharuhay sa atong labor force, at least, pinaagi sa Labor Day, gihatagan kita’g higayon pag-acknowledge ug paghandom sa mga paningkamot sa mga Filipino workers nga kahatagan sila’g fair treatment.

Imagine kuno kon walay mamumuo, mag-unsa man ang mga tag-iya sa capital? Silay mangunay  pag-trabaho?