Kulang (Huling bahagi)

Ang kasong ito ay tungkol sa huling habilin o testamento na ginawa ni Aurora, may limang taon bago siya namatay. Kasal si Aurora kay Mike at may nag-iisa silang anak na babae, si Mila. Dalawang taon pagkamatay ni Aurora ay nagsampa ng petisyon sa RTC ang executor o kinatawan niya na si Lita para aprubahan ang kasulatan ng testamento. Iyon nga lang, hindi pinagbigyan ng RTC ang mosyon ng dalawa. Nakakuha na kasi ng kapangyarihan sa kaso ang korte dahil sa paglalathala ng mga abiso.

Humingi pa rin ng kunsiderasyon sila Mike at Mila. Bilang mga pangunahing tagapagmana ay may karapatan daw sila na makialam sa pagdinig sa pag-apruba ng korte sa testamento lalo at kinukuwestiyon nila ang estado ng katinuan ni Aurora nang gawin niya ang doku­mento. Idagdag pa na conjugal property o pag-aari ng mag-asawa ang babawasan ng parte ni Larry sa lupa. Sa kabila nito ay ibinasura pa rin ng RTC ang mosyon. Tama ba ang RTC?

Ayon sa RTC ay mali ang petisyon na isinampa nina Mike at Mila. Sa ilalim ng batas (Sec.4, Rule 76) ay dapat na personal na bigyan ng abiso ng korte ang mga sangkot na tagapagmana at ipadala sa kanilang huling nakalistang tirahan sa mga naririto sa Pilipinas. Dapat din na magtalaga ng araw at oras sa pagdinig. Dapat na sundin ang lahat ng panuntunan na ito para masunod ang tamang proseso sa batas.

Alinsunod sa Sec. 4, Rule 76, ang personal na pagpa­padala sa sulat sa (1) post office kasama ang bayad sa selyo sa loob ng 20 araw bago ang petsa ng pagdinig, o kaya (2) personal na pagdadala nito sa bahay ng sangkot sa loob ng 10 araw bago ang pagdinig.

Sa kaso ni Mike, walang pruweba na natanggap niya ang sulat may 20 araw bago ang pagdinig at kahit pa sabihin na personal na ipinadala ang abiso ay hindi pa rin ito sumusunod sa dinidikta ng batas dahil 2 araw lang ang palugit mula matanggap niya ang sulat at ang pagdinig. Hindi rin masasabi na maalam sa mga proseso sa batas si Mike dahil 78 anyos na siya at sakitin. Hindi siya makakakilos agad kahit pa natanggap niya ang abiso.

Nagkamali ang RTC nang ideklara nito na “in default” sina Mike at Mila. Hindi puwedeng isantabi ang kondisyon ng batas tungkol sa personal na pagpapadala ng abiso at hindi rin ito malulusutan dahil lang inilathala sa diyaryo (Racca and Racca vs. Echague, G.R. 237133, January 20, 2021).