Mga tanom pang-abog sa lamok (1)

Sa panahon nga tig-init, maayo nga ilulinghayaw sa gawas ang kaugalingon, nindot, makahingangha’ng palibot ug makalingaw. Daghan ka’g mahimamat ug makita’ng makapadasig nga mopalig-on sa paglaum. Ang kahayag sa adlaw, makasugnod og kusog kanato nga mopapiskay sa katibuk-an sa panglawas ug sa kamabulokon sa atong pagkatawo.

Apan ang dili makalingaw, tungod kay mao usab ang isiaw sa mga insekto’ng manuslokay sama sa lamok, nga manugpa sa atong panit aron tupsan sa dugo.

Ang kuyaw lang basig nagdala kini og ‘zika virus’ o kaha ang gikahadlokan nga dengue, nga makamatay, kon dili dayon maatiman.

Busa, panahon na sugdan ang atong abilidad sa pagpananom sa tugkaran o sa mesitas padugang sa katahom sa pinuy-anan. Mas maayo iprayoridad ang mga tanom nga dili kadugokan o kapuy-an sa mga lamok. Daghan sab ang mga klase ini para pang-abog o pampaalibwag sa mga danga’ng insekto, ilabi na sa lamok sama sa mga mosunod:

Mga hibla (herbs) — halos tanan niini’ng tanoma, sagad sa mga insekto o lamok, maluya sa baho niini (aroma), busa dili ’na ganahan mopuyo o magsauy-saoy sa palibot, sama na lang sa tanom nga;

* Mint (hirbabuyna) — bisan asa lang kini moturok, nga usahay makita nimo nga nitubo sa imong tugkaran o sa kabugangan. Doble ang kapuslanan ini, samtang pang-abog kini sa lamok, mahimo sab moinom nga himuon og tsa nga hirbabuyna (mint tea).

Dili ni gastoso kon paliton, sayon galmon o patuboon, ug epektibo kaayo aron ang mga lamok o mamahitay’ng insekto, manglayas sa palibot.