EDITORYAL - El Niño ug La Niña

Madugay-dugay nga agwantahon sa mga tawo kining epekto sa El Niño sumala pa sa mga batid sa Department of Science and Technology (DOST), giingong masinati kini hangtud pa sa bulan sa Agusto ning tuiga.

Ang kalihim sa DOST nga si Secretary Renato Solidum Jr. sa press briefing sa Malacañang miingon nga gawas sa El Niño masinati sab ang huwaw o dry spell.Moabot 54 ka probinsya ang makasinati niini.

Gawas aning duha nga pulos naglambigit og init nga panahon, dunay mga probinsya nga dunganan sab og igo sa La Niña. Ang El Niño mao ang abnormal nga pagsaka sa temperatura sa tungatungang bahin sa dagat Pasipiko.

Samtang ang huwaw, grabe gyud kini nga tinginit nga masinati sa usa ka lugar, ang La Niña mao ang klase sa panahon nga mas daghan ang tinguwan mao nga peligro gihapon kini para sa tanan kun dili pangandaman.

Hinuon dili na pagrabe ang epekto sa El Niño matud pa sa DOST, sugod sa Abril hangtud sa Agusto magkahinay kini, apan 62 porsiyentong purohan nga sa Hunyo hangtud sa Agusto hinayhinay ng  masinati ang epekto sa La Niña.

Ang mga lokal nga kagamhanan dako og kaakohan para maiban-ibanan ang makadaut nga epekto niini. Mamahimo kini mapagaan kun magtinabangay ang tanang ahensiya sa gobiyerno ug ang katawhan pinaagi sa kooperasyon.

Dunay mabuhat ang nagkadaiyang ahensiya sa gobiyerno inabagan sa mga LGUs ug sa katawhan bahin niini. Kini sama sa pagpananom og dugang mga nitibong kahoy sa ilang mga lugar, pagpili og mga binhi sa mga pananom nga makasugakod sa init nga panahon.

Pagtukod og mga imprastraktura nga makatabang sa pagmentinar ug walay hunong nga agas sa  sa supply sa tubig sa mga nagkinahanglan niini sama sa mga tananam ug sa mga tawo ug industriya.