Sakit nga laygay, daling namatay

Segun sa gihatag nga kahulogan sa US National Center for Health Statistics, ang sakit nga laygay (chronic desease), sakit kini nga malisud santaon sa bakuna, o ayuhon sa tambal, o kaha mawagtang lang dayon. Magdugay ni sa lawas, labing dali 3 ka bulan ngadto sa taas nga panahon, kun kini mapasagdan.

Mamaayo lang kini kun sayo madetik, aron kapugngan og pangontra nga dili mograbe ang kadaot sa imyun. Kalagmitan sa mga hinungdan niini mao ang kakulang sa nutrisyon ug sa paugnat, o paunat nga ehersisyo. Ang hinigarilyo, dautan ug bisyo ni nga hingoson ang gatosan nga kemikals nga makadaot sa lawas.

Kining laygay nga sakit kumon na kini sama sa hayblad, alzhiemers, diabetes, atake, canser, obis, hubak ug uban pa, nga sagad nagtenir og mintenans nga pag-alibyo sa mga sintomas aron dili mograbe ang sakit. Sagad ra ba magsalig na lang sa tambal, dili na magpakabana nga matun-an ang kaugalingon. Nga magsusi kun unsa pa’y mga paagi nga mas epektibo nga mopaalibyo, dili lang sa sintomas kun dili apil na ang pag-ayo sa sakit.

Duna ko’y higala nga batan-on pa, masakiton na’g kasingkasing, karon 87 na ang edad, malimtanon ug hubakon. Sukad wa pa ni atakeha, kay inatiman sa mga anak. Maayo ang pinansyal nga kapasidad, ug pensyonado’g dolyar. Naut-ot na kay kanunay gipahiluna sa ospital, basta may mamatikdan nga dili maayong kondisyon ang pasyente.

Diha’y higayon nga nagdugay kini sa ospital tungod sa komplikasyon. Dangtan og pipila ka buwan, gipapuyo pa g’yud og dugang pipila ka buwan. Tuod man maayo ang  kondisyon, busa nakahukom na nga mogawas  sa ospital. Malipayon kini nga nanamilit ug nihapit pagpirma sa bayranan. Kalit nga giatake, namatay diha-diha, tungod kay dul-an sa P2 milyones an bayrunon.