Ekonomiya na, dong!

Kinsay angay basulon sa pagtibugsok sa peso kontra dolyar?

Mao kini ang pangutana sa kadaghanan human na-banner kagahapon sa mga pamantalaan ang balor sa peso batok dolyar nga P28.25. Taas-taas na kini nga presyo sa usa ka dolyar. Ang mga negosyante nga nagsalig sa dolyar motiyabaw gyud niini tungod kay nagkahulogan kini og dugang sa ilang puhonan; samtang malipayon ang atong mga OFWs tungod kay motaas ang balor sa ilang remittance sa ilang pamilya dinhi sa nasud.

Apan ang mga analyst mibasol sa polisiya ni Presidente Rodrigo Duterte batok kriminalidad nga miresulta sa pagpangamatay sa mga personalidad nga nalambigit sa negosyo sa ginadiling drugas. Samtang adunay mga analyst nga mibasol sa “pagbalikas” ni Presidente Duterte sa Estados Unidos, sa United Nations, ug sa European Union.

Kun molalis ang mga kritiko nga ang hinungdan sa pagtibugsok sa peso kontra dolyar mao ang kampanya ni Duterte batok sa drugas, dili gyud hinuon ko motuo. Bisan moingon pa sila nga ang kampanya sa gobyerno batok sa drugas miresulta sa extra-judicial killing, di gihapon ko motuo nga mahimo kining hinungdan nga moubos ang atong peso batok sa dolyar.

Una, nabulahan hinuon ang mga negosyante niining kampanya batok drugas sa gobyerno tungod kay mi-us-os ang crime incidence. Buot ipasabot nga positibo ang resulta sa kampanya sa kahusay ug kalinaw sa Pilipinas. Dili ba nagka-uyon man ta nga kun dili malinawon ang Pilipinas o kun taas ang kriminalidad dinhi, motibugsok man ang atong ekonomiya?

Ikaduha, ang kampanya sa ginadiling drugas nga miresulta sa pangamatay sa mga tawong nalambigit niini dili mabasol sa pagtibugsok sa peso kontra dolyar kay bisan ingnon pa nga tungod kini sa human rights violations ngadto sa mga tawong apil sa negosyo ug gipamatay, apan wala man angkona sa gobyerno nga mao kini nagbuhat, ug nga ang nangamatay mga drug lord ug drug pushers man, walay labot sa collateral damage nga dili gyud kalikayan.

Ikatulo, ang presyo sa peso kontra dolyar usa ka ekonomikanhon nga butang nga ang nag-impluwensiya mao ang kahusay ug kalinaw ug ang ekonomiya sa kasilinganang rehiyon sa Asya ug ang mga trading partners.

Motuo hinuon ko nga impluwensiyado sa gobyerno sa Estados Unidos ang pagtibugsok sa peso kay mahimo man ikontrolar sa Amerika ang ekonomiya sa Pilipinas. Mosugot kita’g sa dili, ang Amerika usa pa gihapon sa labing dako nga trading partner sa Pilipinas.

Ang dili maayong relasyon ni Duterte ug ni Presidente Barack Obama mahimong magdulot og dautan sa Pilipinas. Wala kitay mahimo kun silotan sa Amerika ug EU ang Pilipinas pinaagi sa ekonomiya.

Gibuksan ni Duterte ang nasud alang sa posibleng puhonan gikan sa China ug Russia. Ang pangutana, dawaton ba kaha kita sa China nga aduna man kitay legal claims sa West Philippines Sea, ug ang Russia walay history nga na-partner sa Pilipinas.