Brexit ug Pilipinas

Ang makapakugang nga hukom sa mayoriya sa mga botante sa Britanya pagbiya sa European Union (EU) nakatay-og sa kalibotanong ekonomiya apan alang sa kasagaran sa mga Pilipinhon layo ra sa tinai sa ekonomiya sa Pilipinas. Samtang ang ubang kanasuran nagtimbang-timbang pa unsay mga implikasyon sa resulta sa botasyon, dunay nakit-an nga duha ka direktang epekto sa atong nasud:

Una, mobarato ang presyo sa lana tungod sa ka way kaseguroan sa kalibotanong ekonomiya; ug

Ikaduha, kun magpadayon ang pagtibugsok sa kalibotanong ekonomiya, nga natagak sa kinaubsang ang-ang sa niaging 31 ka tuig human sa referendum, maigo ang Pilipinas apan ang pangagpas sa kadaghanan mao nga mokalmang sitwasyon sa mosunod nga mga semana.

* * *

Ang nahitabo sa Britanya igo lang hinuong nidason sa talagsaong kadaogan ni President-elect Rodrigo Duterte sa piniliay niadtong Mayo 9: Gipul-an nang katawhan sa mga pasalig sa mga naghupot sa katungdanan nga gihangop nila ang mga nipasalig og makahuloganon nga kausaban.

Sa sinugdanan, ang niaging piniliay tali ra gyud unta sa mga piliunon sa administrasyon nga silang Senador Grace Poe ug kanhi Interior Secretary Mar Roxas ug sa pangu sa oposisyon nga si Bise Presidente Jejomar Binay. Apan dayong human sa kampanya, gilumpong sa mga botante silang Poe, Roxas ug Binay nga mga simbolo sa pamunoan nga ilang gisalikway ug gituboy si Duterte tungod sa iyang gipasalig nga dagkong kausaban.

*  * *

Maong di mabasol si Donald Trump, posibleng kandidato pagka presidente sa Republican Party sa Estados Unidos, nga dako og ngisi sa kadaogan sa “Brexit.” Duha sa labing lig-ong argumento sa mga nangampanya pagbiya sa EU mao ang pagpalig-on sa mga lagda sa immigration ug nasudnong seguridad. Nga mao say labing lig-ong mga linya sa kampanya ni Trump batok sa nominee sa Democratic Party nga si Hillary Clinton.

May sukaranan ang paglaom ni Trump nga lapad nga sentimento batok sa sistema makapadaog niya sa piniliay’ng karong Nobiyembre. Kun mokalma dayon ang sitwasyon mahimong makabentaha si Clinton.

* * *

Ang maayong balita alang ni Trump,  nga nikabayo dayon sa Brexit, ug bisan ni Duterte nga nangandam na pagbanos sa Malakanyang karong semanaha, mao nga ang mga diskontento sa unsay naandan andam nga mopasaylo sa ilang kasaypanan kay giisip nga mas mahinungdanon ang gipasalig nga kausaban.

Mao diay nga bisan gibalikas nang Duterte ang Simbahang Katoliko, giboykot ang media ug gisungag ang ubang demokratikanhong mga institusyon ang katawhan padayong malaumon sa iyang pamunoan. Apan kun mapakyas pagtuman sa mga saad sa kausaban, ang katawhan nga nibakwi sa ilang suporta sa nangaging pamunoan nga wa makatagbaw nila way pailob sa pagpasaylo nila. Kay ang kahimangod sa giisip nga pagbudhi sa hingpit nilang pagsalig mas aslom kun sagolan og pagbasol.  [email protected]