Pinugsanay nga paghikalimot
Di lang usa kon dili duha ka bangis nga masaker ang nahitabo dinhi sa Kabisay-an atol sa diktadura ni Ferdinand Marcos. Ang pagluba sa daghang uyamot nga kinabuhi sa Northern Samar ug sa Negros Occidental apil sa ganahang papason sa usa lang ka sulti ni kanhi senador Juan Ponce Enrile.
Kabahin sila sa lima ka masaker sa tibuok nasud, apil nang duha sa Muslim Mindanao ug usa sa Luzon, sa diktadurang Marcos gikan sa 1972 hangtod sa 1986. Ambot nganong nakaako si Enrile pagpangugat nga way bisan usa nila nga nahitabo.
***
Si Enrile ang labing suhito sa masaker sa Sag-od, Las Navas, Northern Samar, niadtong Septiyembre 15, 1981. Ang 45 ka molupyo girakrakan sa 18 ka sakop sa Special Forces-Integrated Civilian Home Defense Forces (SF-ICHDF) nga nanalipod sa iyang gipanag-iya nga San Jose Timber Corp.
Nga may logging concession sa 95,770 ka ektarya sud sa 333,000 ka ektaryang forest reserve sa Samar Island National Park. Pila ka adlaw sa wa pa kalimti ni Enrile ang tanang masaker, gitiman-an og protesta ang duguong panghitabo sa 13 ka nahibiling molupyo sa Sag-od, lima mga bata.
***
Upat ka tuig human sa masaker sa Sag-od, gipamatay ang 20 sa mga nagprotesta batok sa martial law samtang gilibotan sa mga sakop sa militar, kapolisan ug CHDF sa munisipyo sa Escalante, Negros Occidental, niadtong Septiyembre 20, 1985.
Gisentensiyahan og 18 ka tuig nga pagkabilanggo ang tulo ka polis nga apil sa masaker. Ang gilambigit nga opisyal sa militar gipatas-an og ranggo. Ug ang gipasanginlang utok nga si kanhi gobernador Armando Gustilo sa Negros Occidental namatay sa Estados Unidos nga wa kasiloti.
***
Nitiyabaw sa panghunaw ni Enrile ang mga lider sa Muslim Mindanao kinsa nihinumdom sa duha ka masaker sa ilang nataran: Pagpatay sa 1,000 ka sibilyan nga nangaliya sa mosque sa Malisbong, Palimbang, Sultan Kudarat niadtong Septiyembre 24, 1974; ug pagpatay sa 42 ka tawo sa Barangay Bingcul niadtong Nobyembre 12, 1977.
Salamat sa pagwaswas sa martial law nilang Enrile ug kanhi senador Bongbong Marcos, nipasidaan na si Gobernador Mujiv Hataman sa Autonomous Region in Muslim Mindanao (ARMM) og seryusong implikasyon sa pagbugtaw sa malungtarong kalinaw sa Mindanao.
- Latest
