Sagop Kapamilya

Ang labing dakong damgo ning among paghilas-hilas pagtabang sa mga tinun-an sa napapas nang barangay sa Guinsaugon sa St. Bernard, Southern Leyte mao nga di lang kay abagahon ang tanan nilang bayranan sa eskuylahan ug ubang panginahanglan hangtod nga makatiwas sa ilang mga kurso kon dili nga sagupon gyod sila mga pamilyang Sugbuanon nga dunay igong luna sa ilang mga panimalay, panudlanan ug, labaw sa tanan, kasingkasing alang sa mga batan-on nga nailo sa labing bangis nga katalagman nga nihasmag sa nasud karong tuiga.

Angayng pasidunggan ang University of the Visayas, ubang eskuylahan ug mga kompaniya nga wa managana pagsaad pagtabang pagpa-eskuwela sa 15 ka taga Guinsaugon nga nia magtungha sa Sugbo. Minilyon ka pesos ang ilang magasto kay ang tabang di lang alang karon nga lab-as pang trahedya kon dili hangtod pa sa umaabot nga katuigan, kanus-a mahimong makalimtan na sa kadaghanan ang Guinsaugon.

* * *

Samtang lisod nang daan ang pagtigom og igong salapi nga makalahutay sa dako nilang gasto sa matrikula, libro, pagkaon, plitehan, abangan sa boarding houses ug ubang batakang panginahanglan, imposible nang mabanhaw ang pag-amuma sa ilang mga ginikanan, mga igsoon ug kahigalaan nga nangalubong sa nidahili nga yuta nga wa na igkita hangtod ning higayona. Apan bisan ang gamay na lang bahin sa dakong haw-ang nga namugna sa katalagman mahimong kahulipan sa mga Sugbuanong naa sa labing maayong posisyon pagtabang.

Sa usa ka bahin, ang nailo nga mga tinun-an, puno sa pagbangotan ug tugob sa kahadlok pag-atubang nga mag-inusara sa way kasegurohang ugma. Sa pikas bahin, may mga magtiayon nga way mga liwat, may mga panimay nga gihidlaw sa kasaba, kakiat ug maya nga saad sa mas sanag nga ugma ug may mga kasingkasing nga nag-alintabo sa naghitinghiting nga paghigugma ug pagpangga.

Apan ang labing lisod nga tahas: Unsaon man sila pag-abot?

* * *

Si Gloria Suma, 75, dalaga, US citizen, maoy labing unang nitanyag pagsagop sa usa sa nailo nga mga tinun-an. Ang iyang gipangandoy babaye nga mao na lay nahibilin sa tibuok pamilya. Wa siyang kahibawo makatuman ba sa tanang panginahanglan sa balaod sa pagsagop. Ang iya rang ikapasalig mao nga makahatag siya og tinuod nga pamilya ug pinuy-anan ug makagasto sa bisan unsang kurso ug ubang panginahanglan sa tinun-an. Bisan sa kahadlok nga kasarangang moduhig sa pagsalig sa tawong di suod ni kaila, di siya magmalinawon nga magtan-aw lang sa mga tinun-an nga kinahanglang sagakayon.

Si Gloria wa mag-inusara. Daghan pang uban nga nakigsawo sa bulawanon niyang kabubut-on. Maong mangahas mi pagtuktok sa inyong maaghop nga kasingkasing.

Nawa nang ilang karon, ihikaw pa ba natong ilang ugma?

Email:[email protected]