Makahilong habol sa aso ug abo
Bisan sa sunudsunod nga uwan tungod sa low pressure area sa amihanang Samar sa niaging mga adlaw, padayon nga gihabolan ang palibot sa aso ug abo gikan sa sunog sa kalasangan sa Indonesia nga giduso sa Habagat paingon sa Sugbo ug kasilinganang mga isla.
Akong gipasikaran ini di lang ang “Haze Alert” nga gipada ni retiradong Direktor Oscar Tabada sa PAGASA Visayas kon dili hasta sang aktuwal nga makita gikan sa among bukid sa Casili, Consolacion: Pulos hanap ang isla sa Mactan sa amihanan ug kabukiran sa Balamban sa kasadpan.
* * *
Labihan gyod tingaling abundaha sa inalisngaw sa sunog sa Indonesia nga ang duot sa mga aligato nga nabasa sa uwan ug busa nabug-at ug natagak sa yuta gipulihan ra sab dayon og lab-as nga panon sa abo human sa pagtuang sa uwan.
Salamat nga naanad na ta og sul-ob og face mask tungod sa pandemya sa COVID-19, may panagang nang mga Sugbuanon sa seryosong sa panglawas gikan sa makahilong naglutaw-lutaw nga gatosan ka kemikal nga namugna sa hapit matag tuig na lang nga tinuyong sunog sa kalasangan sa atong silingang nasud.
* * *
Bisan di sama kalapad sa Indonesia nagpadayon pa dinhi sa ato ang kaingin--ang tinuyo nga pagdaub sa mga umahan aron nga mas paspas nga maandam alang sa sunod nga tingtanom. Nimenos na hinuon ang mga insidente sa nangaging katuigan.
Hinaut nga tungod ni kay namunga nang kampanya sa kagamhanan ug pribadong kahugpongan pag-edukar ug paghatag og alternatibong panginabuhi sa kabos nga mga mag-uuma. Ug di tungod kay upaw nang atong kabukiran.
* * *
Gawas sa iresponsable nga panguma, nga nisangpot sa mas gagmayng sunog nga dali rang napawong sa mga bombero, nagbuntaog ang mga ebidensiya nga di uyamot nga mga mag-uuma ang nituyo og duslit sa lapad nga kalasangan sa Indonesia:
•Kasagaran sa mga sunog gisugdan sa kadagkoan sa mga kompaniya nga nagtinguha pagkobra sa dagkong bayad sa insurance alang sa naugdaw nilang mga umahan; ug
•May mga sindikato sab nga nag-apas og mas dakong komisyon sa pagbaligya nila sa mga umahan sa mas taas nga presyo kon mahawanan dayon sa wa na kinahanglana nga mga tanom, lagutmon ug mga punoan sa kahoy.
- Latest
