Dako ang hikay ni Ambrosio ungo

Matag abot gyud sa pangilin dinhi sa sityo Maghikay alegre dayon kining maong sityo kay halos ang tanang mga lumolupyo dinhi maghikay man gyud kay lagi mao may ilang panaad sa ilang mahal nga patron nga si Senyor San Roque.

Kugihan man usab ang mga lumolupyo dinhi sa sityo Maghikay kay wala sila’y problema kun bahin na sa mga hayop nga ilang ihawon tungod  sa ilang mga binuhi. Duna sila’y mga baka, baboy, kabaw, kanding, pabo, itik, gangsa ug uban pang mga hayop ilang lutoon sa ilang pangilin.

Ug ang mga kasilinganang mga kabaryohan ug kasityohan anhi gyud dayon mamista sa sityo Maghikay. Pero ang labing dakong hikay mao si Ambrosio nga Kapitan kaniadto sa usa ka barko nga magbiyahian sa gawas sa nasud.

Sa wala pa makapitan kini si Ambrosio mahilig na kini siya sa pagluto og mga lamiang mga potahe ug gusto niya nga kana gyung baboy nga hamonado. Ug kay wala na man manakay si Ambrosio kay daghan na tingali’g pundo sa banko ug nakabalay na pud kini’g daku ug moderno kaayo dinhi sa ilang sityo, maong nakahukom na lang siyang magnegosyo ug milambo pag-ayo ang iyang negosyo.

Ug dihang naminyo siya kang Clarita nga anak nilang Sabel-Julio, daghan nang tabitabi nga lagmit matakdan pud sa pagka-ungo si Ambrosio kay si Clarita anak man og mga mangtas nga ungo nga sila si Sabel ug Julio.

Daghan  na kunong gipamalbal kini sila si Sabel ug ang iyang bana nga si Julio ug sa di pa kuno nila kini balbalon ila pa kuno kining bugnoon ug kun maluya na anha pa nila kini tagamtama.

“Pista na man diay dinhi sa ato karong Sabado, Ambo,” ni Clarita pa ngadto sa bana.

“Oo, Clarita,” hinay nga tubag ni Ambo o Ambrosio. “Kinahanglan nga maghikay gyud ta’g dako kaayo, kay daghan ra ba ta’g mga bisita. Sagad mga kaila nako kaniadto sa didto pa ko magtrabaho sa kompaniya sa barko. Ug unya, halos ang taga silingang baryo anhi gyud dinhi sa ato mamista, di ba?”

“Bitaw, no, Ambo. Husto, wa tay problema, kay duna tay daghang kanding,” mipahiyom si Clarita.

Unsay kanding gud. Wa man tay mga kanding. Mga baboy ug mga pabo ra man nang atong gipamuhi. Mamalit pa ta’g tulo ka baka didto sa tabo sa Lagumlom...” miigham si Ambo.

“Sus, baya na siya, dili dayon kasabot. Ang ato gong mga kanding diha sa atong underground,” nagpahiyom gihapon si Clarita. “Duha lang ka buok ang atong ihawon, makapakaon na ta’g usa ka lungsoran, di ba, Ambo...”

“Ikaw gud, Clarita, pero...”

“Pero, unsa, ha, Ambo?”

“Sayod ka na, nga kutob baya sa makakaon sa maong mga karne taptan gyud og nukanuka sa lawas, di ba?” ni Ambo pa.

“Problema na kana nila, Ambo,” ni Clarita pa dayong lakaw ug mipaingon sa underground aron susihon ang ilang mga sigbin.

“Uy, dili ordinaryong kagid ning inyong nahiagoman, Sarge,” ni Doktor Abellana pa ngadto sa Sarhento sa polis. “Mao kini matang sa sakit sa panit nga gitawag og sangla...oo, kamong tanan dinhi gipangsanla...”

“Unsa!!!” hapit magkadungan ang mga polis sa ilang nabati sa espesyalista nga doktor sa sakit sa panit. ‘Dili ni mahimooooo!!!”

Dili ni mahimo. Wa ko malimot didto ni magsugod paghuman nato’g kaon sa mga potahe didto sa ka Ambo-Clarita sa sityo Maghikay,” ni Sarhento Basco nga milanit og kalit sa iyang pistola ug nagpabuto. Tungod niini sa kalagot misunod usab ang iyang mga kaubang polis sa pagpabuto sa ilang mga pistola, tungod sa kalagot. (Kataposan)