Nakadapit sa akong pagtagad kining gisuwat ni Menchu Aquino Sarmiento nga giulohan “When PH had enough rice.” Bitaw dihay panahon nga wala na kita mag-import og bugas.
Mahinumdoman nga tapus sa upat ka tuig gikan sa paglusad ni Presidente Marcos sa Masagana 99 sa tuig 1973, na-self sufficient na kita sa bugas, ug sukad sa 1977 hangtud 1981, naka-export kita’g 522,414 MT sa bugas (10.4 million cavans) balor og $152million, o P1.4 billion.
Nganong dili man ni nato mahimo karon? Ang nahitabo, nahutdan na hinoon og bugas ang mga bodega sa NFA, ug heavily nagsalig kita sa importation.
Ang responsable niining paglampos sa rice sufficiency program ni Marcos, mao si anhing Rafael Salas. Si Menchu Sarmiento nagkanayon: “Marcos’ first executive secretary, the late Rafael M. Salas, orchestrated the Rice Sufficiency Program’s success. He worked beyond regular office hours, networked tirelessly and visited the hinterlands of priority rice-producing provinces by banca or carabao.”
Again, nganong dili man ni nato mahimo karon, ilabi na sa taga-National Food Authority ug sa Department of Agriculture?
* * *
Ang draft sa bag-ong federal charter nga ipuli sa karon nga presidential unitary form of government, isumitir sa mga sakop sa Consultative Committee ngadto kang Presidente Digong Duterte sa Lunes, Hulyo 9.
Giingon nga gumikan niining maong kaugmaran, ang atong nasud, “took a step closer to becoming a federal state.”
At least, duna na kitay mahimong kabasehan sa mga discussion ug debate unya inigsugod na sa Constitutional Assembly.
Ubos sa gi-propose nga federal form of government, mugnaon ang 18 ka federated regions, lakip na sa mga “asymmetrical” regions sa Bangsamoro ug Cordillera, ug ang tibuok Metropolitan Manila ibutang na ubos sa usa ka federated region.
Matud ni retired Chief Justice Reynato Puno, “I vote for the draft Constitution for it establishes a republic that is permanent and a union that is indissoluble. It is time for our regions to be liberated. It’s time for them to be freed from the shackles of the national government. This can only be done if we adopt federalism.
Tinuod, ma-liberated na unya kita dinhi sa mga lalawigan ug kalungsoran nga sa pagkakaron, kanunay kitang nagyampungad ug naghangad ngadto sa national government ug sa Imperial Manila.
Ubos unya sa federal system, matuman na ang atong mga pangandoy nga kita dinhi ang mo-chart sa atong destiny. Mahimo kaayo ni nato dinhi. Sa mga Tagalog pa, kaya natin ito.