CEBU, Philippines - Kasagaran ang huna-huna sa kadaghanan mao nga ang pagsugod og negosyo usa ka mahal nga buluhaton gumikan kay nagkinahanglan kini og dakong puhonan.
Tinuod kini, gikinahanglan gyud ang kwarta pagsugod og mga patigayon apan di tanan magkinahanglan og dakong puhonan kondili pagkugi ug paninguhang mapalambo kini.
Ingon niana ang kasinatian niining usa ka ice candy vendor sa iyang pagkab-ot sa maayong panginabuhi ug gani gipamatud-an niya nga ang maayong batasan ug mithi maoy magdala sa tawo sa kalamposan.
Ang 26-anyos nga si Alfredo Soria, molupyo sa Barangay Pasil sa dakbayan sa Sugbo, mapasigarbuhong miingon nga ang pagpamaligya og ice candy nakatabang og dako sa iyang pamilya ug sa pamilya sa ubang mga mamaligya-ay sa ilang inadlaw-adlaw nga mga galastohan.
Sa edad nga 18, nakasuway na si Soria pagtrabaho isip food crew sa usa ka fast food chain sa dalan Colon sulod sa upat ka tuig ug ang maong kasinatian naghatag kaniya og mga ideya ug leksyon.
“Nidako man gud ko nga gianad sa trabaho. Gitudloan ‘ming maninguha gyud kung di man sa eskuwela, sa trabaho pud,†matud pang Soria.
Alang kaniya di paigo ang minimum wage ilabi na sa sama niyang adunay gibuhing pamilya. Matud niya, angayan gyud siyang mangita og laing paagi nga makakwarta gawas sa suweldo nga iyang madawat gikan sa pagtrabaho sa food store.
Side business
Busa, samtang nagtrabaho nahukman niya ang pagsugod og side business nga, matud pa niya, dugay na niyang gustong buhaton—ang paghimo sa sikat nga ice candy.
“One reason nganong ice candy akong napili nga ibaligya kay halin gyud siya sa among barangay ug sayon ra sugdan kay di man kinahanglan dako ka og puhonan,†matud pa sa Sugbuanong negosyante sa pakighinabi sa Banat Tingusbawan usa ka adlaw atol sa iyang pagpamaligya sa Barangay Pasil.
Ang labing mahinungdanong kahimanan nga paliton sa tighimo og ice candy mao ang freezer o refrigerator. Usa ka higayon niana, nipalit ang pamilya ni Soria og segunda mano nga freezer nga nagkantidad og P13,000.
Nahuna-hunaan niya nga mahimo niyang magamit ang freezer sa paghimo og ice candy, ang “way kamatayong†home-made frozen refreshment sa Pilipinas nga ginama sa tubig, gatas, asukar, prutas ug food coloring.
Nagsugod siya niini gamit ang P400 nga puhonan, kwarta nga iyang natigom sa iyang trabaho isip food crew, nipalit si Soria og plastic ice candy wrappers, mga sangkap ug kinilo nga mangga—nga maoy unang flavor sa iyang ice candy.
Dihang nabantayan niya nga ang kita niya mahimo diay nga makabuhi ug makasuporta sa iyang pamilya, nahukman niya ang pagbiya sa iyang trabaho sa fastfood chain ug mi-pokus siya sa pagpalambo sa negosyo nga kaniadto usa lamang ka side business.
Panginguha ug ampo
Ug tuod man, pinaagi sa iyang pagkugi ug suporta sa iyang pamilya, wa siya mapakyas sa gamay niyang negosyo kay milambo kini. Matud pa niya, nabuhat niya ang gituohan niyang mga butang nga makapalampos sa tawo — paninguha ug pag-ampo.
Si Soria pito na ka tuig namaligya og ice candy miingon wa siya magmahay nga wa siya makatungha sa kolehiyo sanglit gihatagan siya sa Ginoo og kahigayonan nga makabaton og kaugalingong negosyo karon.
Gamay man ang pagtan-aw sa uban sa maong panginabuhi, apan ang matuod, nahimo na kining tinubdan sa pangita sa pipila ka mga self-employed nga mga Filipino.
Apan tambag ni Soria, di igo ang puhonan nga kwarta sa paglampos sa negosyo kay mas labaw nga gikinahanglan ang kakugi ug pagkamakanunayon.
Tawgon siya og “Kuya Wally†sa iyang regular nga customers bisan asang suok sa barangay San Nicolas, Sawang Calero ug Pasil, dala ang usa ka ice box nga may sulod nga 300 ka ice candies matag adlaw.
“Lahi ra man gud kung magpuyo ra ka sa balay kay mas dako man og halin kung mosuroy gyud ka. Especially karon kay pwerteng inita hapit tanang tawo aside sa akong mga suki maagian nako mopalit gyud,†matud pa niya.
Mahurot gyud hinuon ang tanan niyang baligya matag adlaw gumikan usab sa iyang mga suki nga kasagaran mga bata, estudyante, senior citizens ug mga tambay. Sa pag-uli niya sa balay, makadala siya og P600 nga ganansiya na.
Matud pa nga P6 ang baligya niya alang sa avocado ug buko flavors samtang P10 alang sa salad flavor. Naghimo siya og nagkadaiyang flavors sama sa mangga, buko, avocado, salad, cookies and cream, guyabano, mango float ug ube matag duha ka adlaw.
Ang iyang asawa nga si Janice B. Soria, 27-anyos ug iyang igsuong lalaki nitabang karon paghimo og 450 ka ice candies matag duha ka adlaw. Ibaligya niya kini sa tibuok semana gikan sa alas-10 sa buntag hangtod alas-5 sa hapon.
Kun kaniadto siya ray mangunay pagpanuroy sa iyang ice candies sa mga balay-balay tungod kay gianugonan siya sa isuhol sa ubang tawo, nausab kini tungod kay nakaamgo siyang mapalambo pa niya ang negosyo kung dunay laing motabang sa pagbaligya niini.
Karon, aduna na siya’y duha ka tawo nga mobaligya niini nga iyang hatagan og komisyon nga P2 sa matag ice candy nga ilang mabaligya.
Si Soria kinsa amahan sa tulo ka anak, miingon nga hangtud karon nagpadayon pa gihapon ang ilang plano nga palambuon pa gyud ang ilang negosyo ug paninguhaon gyud nila nga makahimo pa og mas daghang ice candy ilabi na karong panahon sa ting-init gumikan sa pagtaas sa demanda niini.
Wa say plano ang pamilyang Soria nga hunongon kini bisan dili na panahon sa ting-init tungod kay mao naman kini ang nagbuhi kanila. (BANAT NEWS)