EDITORYAL - Mag-unsa na lang ang gamay’g sweldo?

Nalipay kaayo ang mga mamumuo pagkadawat nila sa ilang sweldo sa unang tunga sa buwan karong Enero kay wala na man kini kuhai og buhis. Ang uban pwerteng nakapanabi nga dako sila’g nakobra ug nagtuo nga ingon gihapon niini sa sunod sweldo, ug hangtud na gyud sa hangtud. Ingon gyud niini ang mahitabo alang niadtong nagtrabaho sa mga kompaniya nga nagtinarong pagbayad og buhis, ug nituman sa Labor laws, sama sa paghatag og hustong minimum nga suholan nga P353 matag walo ka oras nga pagtrabaho.

Apan unsa man kaha ang gibati sa mga empleyado nga hangtud karon, wa pa gyud intawon hatagi og hustong sweldo sa ilang mga kompaniya o employers? Wala’y epekto kanila ang bag-ong balaod kay dili man gihapon sila makabenepisyo niini. Daghang kawani nga wala gani hatagi og benepisyo sama sa SSS ug Pag-Ibig. Ang pangutana, hangtud kanus-a kaha kutob nga ang na-save nga kuwarta sa kagamhanan makasapar sa epekto kon full-blast na nga ipatuman ang Tax Reform for Acceleration and Inclusion?

Ang tumong sa TRAIN mao ang paghimong sayon, simple ug epektibong sistema sa pagkolekta og buhis. Apan sa paghimo niini, ang mga produktong petrolyo, ug uban pa nga piniling produkto ug serbisyo, maoy pahamtangan og dakong buhis. Dili na man tuod makabayad og buhis ang mga empleyadong wala makaabot og P250 mil ang sweldo sa usa ka tuig, apan ang ilang ma-save gikan sa ibayad unta nila nga buhis, mura’g kuwang pa nga itapak sa magasto nila tungod sa nagkamahal nga presyo sa palaliton.

Kon luoy man gani ang mga kawani nga nagdawat og sweldo nga minimum, ug may dugang pa nga benepisyo gikan sa ilang kompaniya, unsa na lang kaha kining mga kawani nga wala gyud makaabot og P300 ang sweldo matag adlaw? Aron mahimo kining  “inclusive,”  maayo pud tingali nga subayon sa Department of Labor kon unsa nga mga kompaniya nga wala mohatag og hustong suholan.