Hingpit nga pagpatuman sa Local Government Code

Adunay mga observation nga samtang nangandam kita pag-ilis sa atong sistema sa panggobiyerno gikan sa unitary ngadto sa federalism, wala gayud kuno nato mahingpit ang pagpatuman sa Local Government Code.

Pananglitan, sa gibut-an sa LGC nga kinahanglan adunay sectoral representatives sulod sa local nga mga legislative councils. Mangutana kita kon may mga sectoral representatives ba diha sa atong mga konseho sa barangay, sa kalungsoran, mga dakbayan, ug sa provincial board?

Ingon man, giingon dinhi nga daghang provision ang LGC nga wala kuno ma-maximize ang pagpatuman niini. Dugang sa atong gitumbok sa unahan, among others, matud pa, “the recall and initiative mechanisms have not been used regularly and properly.”

Bitaw, wa man g’yuy nipatuman niini. Kutob lang sa mga press releases, hinungdan nga wala kita’y nahimo batok sa mga elective officials nga buot natong palagputon gikan sa katungdanan.

Gisugyot dinhi nga sa dili pa kita mo-shift ngadto sa federal system, ato unang hingpiton ang pagpatuman sa LGC, aron masayon na unya ang pagpahigayon sa bag-ong sistema sa pangagamhanan. Gamay na lang unya ang mga adjustments.

Pagka karon, nahingpit na ba ang pag-devolve sa mga national agencies ang portion sa ilang mga kaakohan ug gimbuhaton ngadto sa mga local government units? Niini gud, kapalapdan ang mga services sa mga local nga pangagamhanan, ug maka-exercise sila liberally sa ilang mga fiunctions isip autonomous entity.

Adunay mga sugyot nga sa dili pa ibutang ang tibuok nasud ubos sa federal system, unahon lang una pag-address ang sitwasyon sa Mindanao, pinaagi niining giinganlan og Asymmetrical federalism, sama sa gihimo sa Espanya  diin dili wholesale ang ilang pag-implement sa federal system.

Atong kutloon ang 1978 Constitution sa Espanya: The autonomous communities can enter into negotiations with the central government to produce a law defining the powers to be enjoyed provided that they do not conflict with the Constitution.”

Kay matud pa: “not all communities have chosen or been able to assert their autonomy compared with the historical regions of the Basque region and Catalunya.

Sa United Kingdom ila kining gitawag nga “quasi-federal system.” Sa ato pa, dili tibuok United Kingdom ang gibutang ubos sa federal system.

Ug bahin sa resources unya sa mga federal states, si kanhi Senador ug author sa LGC Nene Pimentil, misugyot nga 80% sa revenue allotment ang igahin ngadto sa mga LGUs ug kinahanglan equal ang pagtratar sa central government ngadto sa mga federal states.

Dapat na lang.