Wise voter

Upat ka adlaw na lang, ug election na. Unsa na ba kita kaandam sa pagpili sa mga kandidato nga atong saligan sa pagdumala sa nasud, sa atong mga probinsya, dakbayan ug kalungsuran?

Samtang ang uban naglibog pa kinsa ang ilang pilion, ang uban desidido na. Gusto sila nga kun mahimo pa lang karong adlawa, election na, kay nagpanikad na silang mobotar sa ilang gipili nga mga kandidato.

Ang uban nga maru na sa election ug gihimong pangwarta ang piniliay, dili na magsapayan kinsa ang ilang pilion, ang mas importante kanila kun pila ang madawat ug kinsa ang dako nga mobayad sa iyang boto.

Nahimong yaga-yaga ang kasagrado sa boto bugti sa tuskig nga mga kuwartang bag-o ra nga gi-withdraw sa bangko. Ako mismo sa akong pagka-reporter nakasaksi sa hinatagay sa kuwarta. Dili hinoon direkta gikan sa nidagan nga kandidato apan sa binahinay na sa kuwarta nga ilang nadawat gikan sa kandidato.

Maayo na lang kay wala nidaog ang maong kandidato. Ambot kun motuhop  ba kaha ang mga paningkamot sa nagpakabanang mga sektor sa katilingban sama sa Cebu Citizens Involvement and Maturation in People's Empowerment and Liberation (CCIMPEL), Parish Pastoral Council for Responsible Voting (PPCRV) ug sa uban pa nga mga pundok nga nagpakabana sa pag-edukar sa publiko kun unsaon sa pagpili sa tarong nga mga kandidato, o mabaliwala kini tungod kay ang interes sa kadaghanan mao ra ang kuwarta nga ilang madawat sa adlaw sa election.

Dili dali makab-ot ang kalamboan nga atong gipangandoy sa usa ra ka pagpamilok. Wala usa’y maayong laki nga lider nga makapatuman og kausaban diha-diha, ilabi na kun ang iyang ginsakpan mag-iyahay sa pagpalusot sa kaugalingong mga interest.

Ang kalamboan nga mapahimuslan sa tanan makab-ot lang kun tagsa-tagsa nato dili maghinakog, dili moabusar ug dili manglupig sa iyang isigkatawo.

Kining maong mga taras mao usab unta ang angayang huptan sa mga kandidato nga atong pilion.

Nipresentar na man lang sila nga moserbisyo, matinud-anon ba sila?

Sa mga naglibog pa, sa wala pa makadesisyon ug sa mga nagduha-duha hinaot makatabang ninyo kining pipila ka mga obserbasyon.

Sa tanang mga nagpapili ma-nasudnon man o lokal nga mga kandidato, mayoriya kanila nakaserbisyo na og tag kapin 20 ka tuig. Sa inyong mga lungsod pananglitan mas nakaila mo sa kandidato, palihug hinumdomi kapila mo nagkita human nimo siya gipili.

Dihang nagkita mo niadtong 2013 nga nangampanya pa siya ug human siya napili, nibalik ba siya sa inyong lugar sulod sa tulo ka tuig nga nagdala og mga maayong serbisyo?  Sama pananglit sa mga benepisyo sa 4Ps, bisan kun wala ka mobotar kaniya nakapahimulos ka ba niini?

Kun nasakit ang imong anak ug niadto ka sa health center may doktor, nurse o barangay health worker ba nga niatiman sa imong anak?  Regular ba ang pagkolekta sa basura? 

O kaha karon lang mo nagkita pagbalik tungod kay nangampanya na usab siya sa imong boto? Sa iyang paglingkod sa pwesto nausab ba ang iyang lifestyle? Nikalit ba kadaghan ang iyang kabtangan? Niasenso ba ang imong kinabuhi ug ang inyong lugar sulod sa daghang katuigan nga silay nilingkod sa pwesto?

Kun pulos X ang naa sa inyong mga checklist, buot ipasabot, walay pulos kanang maong kandidato busa ayaw ninyo sila pilia. Ayaw mo pailad sa ilang pagarpar. Bisan unsa ta ka ubos kinahanglan nga atong mapatigbabaw ang tinuod natong gahum. Ang gahum sa pagpili sa tarong ug epektibo nga kandidato.