EDITORYAL - Labor Day

Karong adlawa saulogon sa tanang mamumuo sa Pilipinas ang Adlaw sa Pamuo o Labor Day. Mao lamang kini nga adlaw diin sagad magmartsa  ang mga mamumuo may isyu man o wala bahin sa ilang panarbaho. Dili lamang ang Pilipinas maoy nagselebrar niini kondili adlaw kini sa tanang mga mamumuo lukop kalibotan.  Apan pipila lang ang nasayod sa kasaysayan unsay sinugdanan niining maong kalihokan. Ang May 1 "Labor Day" mugna kini sa mga sosyalista, mga komunista ug anarkista.

Gipahinungod nila kini sa gitawag kaniadto nga Haymarket Affair nga nahitabo didto sa Chicago. Kaniadtong Mayo 4, 1886 nahimong bayolente ang general strike sa mga mamumuo kay nidemanda sila og walo ka oras lang nga trabaho matag adlaw.

Usa ka wala mailhing tawo ang milabay og bomba sa mga polis, tungod niini napugos ang mga polis pagpamusil sa mga nag-welga, upat kanila ang namatay.

Paglabay sa kapin 100 ka tuig, niadtong 1904 gihimo ang International Socialist Conference didto sa Amsterdam.

Gipanawagan sa mga delegado ang tanang mga organisasyon, mga trade unions ug Sosyalistang Demokratikong Partido sa tibuok kalibotan nga hugtanong saulogon matag Mayo Uno ang adlaw sa pamuo ug ipadayon ang kawsa sa Haymarket  Affair nga walo lang gyud ka oras ang trabaho.

Ang Amerika ug Canada aduna say gitawag nga Labor Day apan ilaha kining saulogon matag unang adlaw nga Lunes sa buwan sa Septiyembre.

Ang bulan sa Mayo mahinungdanon sa mga mamumuo, apan mas mahinungdanon kaayo kini nga bulan sa tanang mga Pilipino tungod kay niini mang buwana matunong ang adlaw diin mopili og bag-ong mga lider sa nasud. Busa, hunahunaon unta sa mga mamumuo ug sa ilang mga pamilya nga ang ilang boto maoy madiktar kun makapadayon pa sila sa panarbaho base sa presidenteng ilang botohan.

Makapaugmad ba siya og kalamboan sa ekonomiya sa nasud ug magdala lang og gubot?

Ang malambuong ekonomiya nangahulogan usab og daghang trabaho, kun daghang trabaho daghan ang di magutom, makaeskuyla ang kabataan ug labaw sa tanan momenus ang krimen.