Padayong pagmahal sa lana

Di maayo ang atong sinugatan karong semanaha. Ipatuman sa higanteng mga kompaniya sa lana ugma sa buntag ang kinadak-an nga uminto sa presyo sa ilang mga produkto karong tuiga. Ang tukmang uminto ilang ipahibawo karong hapon apan nia ang banabana sa mga eksperto sa industriya sa lana:

• Ang gasolina mosaka og P1.40-P1.75 matag litro;

• Ang krudo mosaka og P1.40-P1.50 matag litro;

• Ang kerosene mosaka og P1.30-P1.40 matag litro; ug

• Ang LPG mosaka og P1-P2 matag kilo sugod sa Marso 1.

* * *

Kon ipunon ang tanang pito ka uminto, kuhaan sa usa ra ka us-os sa presyo sa mga produkto sa lana karong tuiga ug pun-an sa excise taxes ubos sa Tax Reform for Acceleration and Inclusion (TRAIN) Law ni Presidente Rodrigo Duterte nga P2 matag litro sa krudo ug gasolina ug P1 matag litro sa kerosene, mao ni ang kinatibuk-an nga mga patong:

• P6.44-P6:79 matag litro sa gasolina;

• P5.84-5:94 matag litro sa krudo; ug

• P4.47-4:57 matag litro sa kerosene.

* * *

Magsunudsunod na ba ang pagsulbong sa presyo sa mga produkto sa lana? Di katabang pagtubag sa pangutana ang nagkasungi nga lantaw sa mga tigpaniid sa kalibotanong merkado sa lana. Mao ni mga sukaranan sa mga nagtuo nga magsige na og saka ang presyo sa lana:

• Nipaak na ang 1.2 milyones ka baril matag adlaw nga laslas sa produksiyon sa Organization of Petroleum Exporting Countries nga gipangulohan sa Saudi Arabia ug non-OPEC countries nga gipangulohan sa Russia; ug

• Dako ang kahigayonan nga magkauyon ang China ug Estados Unidos ug di madayon ang ilang gubat sa patigayon.

* * *

Apan mas daghan ang sukaranan sa mga masaligon nga mobalik ra og tidlom ang presyo sa lana:

• Nisulbong ang produksiyon sa lana sa Estados Unidos ngadto sa 12 milyones ka baril matag adlaw nga igong makatapak sa laslas sa produksiyon sa OPEC ug non-OPEC countries;

• Lisod husayon ang mga panagsungi sa China ug Estados Unidos sa intellectual property rights ug pagmaniobra sa kuwarta sa China ug posibleng moulbo g’yud ang trade war; ug

• Paghuyang sa ekonomiya sa kanasuran nga mosangpot sa pagtibugsok sa demanda sa lana.