People’s Initiative

Sa atong nasayran, tulo ka paagi nga maka-amend o makahimo kita’g kausaban sa atong Konstitusyon: pinaagi sa: 1) Constituent Assembly (Con-as), diin mag-assemble ang mga sakop sa Kongreso, both the Senate and the House, tapus makakuha og 3/4th votes sa tanang sakop niini; 2) Constitutional Convention (Con-con), din magpili kita’g mga delegado to the convention; ug 3) pinaagi sa People’s Initiative (PI), sa ato pa, inisiyatibo o kabubot-on ug kagustoan gayud sa lungsod nga mag-charter change kita.

Ang huhongihong mao nga lagmit mag-PI kita. Aduna na konoy gipalibot nga signature campaign alang niining maong katuyoan. Apan, unsa man gayud kining People’s Initiative?

Ang internet nagkanayon: “Of all the mechanisms for amending the Constitution, people's initiative is the most difficult to implement. Difficult but not impossible. The Constitution requires proponents to secure the support of 12% of all registered voters, and 3% of voters for each legislative district.”

Lisud tungod kay ang mga proponents niini, kinsa manni sila, magkinahanglan og support og 12% sa tanang registered voters, ug 3% sa matag legslative district. Nga kon pananglitan, aduna kitay 62 million registered voters sa tibuok nasud, ang 12% niini, mokabat og 7 million, 440 thousand voters (husto ba ko?) Sayunan ka pagpa-porma  niini? Unya, duna pay mga voters gikan sa matag legislative districts. ters.

Mao nga ang internet miingon nga sa tulo ka paagi pag-cha-cha, ang PI maoy abing lisud, although dili imposible.

Kon ipugos gyud nila ang Cha-cha, most probably i-Con-ass gyud nila, kay labing sayun ug dili kaayo gastuso. Ug mahimo madiha-diha dayon ang pag-convene niini. Apan, mouyon ba kaha ang lungsod niini, nga sila ra diha sa Kongreso ang maghimo og mga kausaban sa atong Konstitusyon?

Ingon sila, i-limit lamang ang discussion sa mga economic provisions. Dili kaha sila matintal pagsukip sa mga political concerns, labi na niadtong nangambisyon mag-prime minister?

Nia pa, will the Senate and the House convene as one body or separately? Panahon sa pagbotar, will they vote jointly or separately? Pirmeng lupig ang Senado niini.

Niay pahinumdom alang sa kadagkuan sa atong gobiyerno: “The 1987 Constitution established a representative democracy with power divided among three separate and independent branches of government: the Executive, a bicameral Legislature, and the Judiciary.”

Tingalig naklalimot na sila niini, nga ang tulo ka sangang buhatan sa atong panggobiyerno, “are separate and independent” from each other. Sa ato pa. literally, ang Kongreso, ang Senado ug ang House dili under sa Office of the President. Mao ba kini karon?

Unsaon nga dinhi sa atong nasud, iniglingkod gayud sa bag-ong Presidente, ang tanang magbabalaud mangambak dayon ngadto sa partido sa Presidente. Unsaon pagka-separate ug pagka-independent nila niini from the President’s party in power?

By the way, kon duna may mag-initiate og signature campaigns, kinhanglaqn magagikan kini sa katawhan mismo.

Otherwise dili na kini People’s Initiative, kun dili politician’s initiative na. Kon silang mga Representatives ang magpasiugda niini, Congressional initiative na.

Ug nia: “People's initiative, described as the "power of the people" is provided for by the 1987 Constitution and its process is laid down in Republic Act 6735 or "The Initiative and Referendum Act."