EDITORYAL - Sabah, tunok sa kiliran

Daghan sa mga Pilipino ang wala mahibawo nga ang Sabah didto sa Borneo iya sa Pilipinas niadtong unang panahon, ug hangtud karon giisip gihapon kini sa Pilipinas nga kabahin sa teritoryo niini, bisan pa man og giangkon ug gidumala na kini sa nasud sa Malaysia.

Ang Sabah naangkon sa Pilipinas human gihimo kining pangbayad sa kaniadto Sultan sa Brunei ngadto sa Sultan sa Sulu tungod sa pagtabang sa nauwahi pagbuntog sa mga piratang nagsige og pangatake sa gingharian niini.

Hangtud ning panahona, ang mga kaliwat sa Sultan sa Sulu ug ang Pilipinas miingon nga sakop kini ilang teritoryo ug ang tinuig nga bayad sa Malaysia renta o abang kini nila sa Sabah.

Nahimo kining kasungian tungod sa interpretasyon o paghubad sa kasabotan niadtong 1878 tali sa Sultan sa Sulu  ug sa British commercial syndicate (Alfred Dent and Baron von Overbeck) nga maoy nagdumala sa North Borneo (diin nasakop ang Sabah).

Para sa mga kaliwat sa Sultan sa Sulu, ang tinuig nga singko mil dolyares nga gibayad kanila sa Britanya sukad kaniadto ug hangtud na sa Malaysia pagkakaron, abang o renta.

 Apan alang sa Malaysia, cession money kadto, o bayad sa pag-angkon nila sa teritoryo subay sa nasabotan.

 Ning bag-o, nikisi-kisi ang Malaysia sa dihang sa pamahayag ni DFA Secretary Teodoro Locsin Jr. gikorihian niini ang US Embassy sa ilang Twitter account nga ang Sabah dili sa Malaysia.

Ang pamahayag nisangpot sa tinubagay sa Foreign minister sa Malaysia nga si Hishammuddin Hussein ug ni Locsin.

Si Hussein miinsister nga ang Sabah iya sa Malaysia nga natukod niadtong 1963. Apan bisan natukod na ang Malaysia padayon silang nagbayad ngadto sa mga kaliwat sa Sultan sa Sulu.

Apan kun abang ba kini o bayad sa teritoryo, mao nay padayong gilalisan.

Ang isyu bahin sa Sabah daw tunok sa kilid sa duha ka nasud maong gilikayan kini paghisgot sa mga nangaging mga lider sa Pilipinas ug Malaysia.

Mas gipili nila ang kalinaw ug kooperasyon tali sa managsilingang nasud pagsulbad sa mas importanteng suliran.