Sabotahe sa bugas humay
Unom ka buwan human pirmahi ni Presidente Rodrigo Duterte ang Rice Tarrification Law, nga nitugot ni bisan kinsa sa pagpangompra og bugas humay gikan sa ubang kanasuran, ang mosunod mao ang pasiuna nga negatibo nga mga epekto:
Nitibugsok ang kita sa mga mag-uuma tungod sa paghagba sa presyo sa tipasi ngadto sa P12 matag kilo mao nga 200,000 nila napugos pagbiya sa ilang mga umahan ug nangita og lain nga mas kasaligan nga mga panginabuhi; ug
Nihunong ang operasyon sa 4,000 ka galingan sa bugas humay sa nagkalainlaing bahin sa nasud.
* * *
Sa pikas nga bahin, ang mosunod mao ang positibo nga mga epekto sa pagpatuman sa balaod:
Nibarato ang presyo sa commercial rice sa mga tindahan ug kamerkadohan apan wa matuman ang gipasalig sa economic managers sa Malakanyang nga malaslasan og P7 matag kilo; ug
Nigahin ang Department of Budget and Management (DBM) og P5 bilyones alang sa Rice Competitiveness Enhancement Fund (RCEF) apan P1 bilyon ray gitagana alang sa mga mag-uuma ug wa pa maklaro unsaon sa paggasto aron nga mahaw-as ang kinabag-an nga nakulban na sa ilang kaldero.
* * *
Gibanabana ni Agriculture Secretary Manny Piñol nga P114 bilyones ang alkanse sa mga mag-uuma karong tuiga tungod sa padayon nga pagtidlom sa presyo sa tipasi.
Mosamot pa gyod ang problema karong nakabuylo nang tinguwan kay way kapundohan ug kapasilongan ang mga mag-uuma sa ilang ani.
Nagpaabot pa hinuon ang DBM ug ang National Economic and Development Authority (NEDA) ngano nga gigasto ni Pinol sa laing katuyoan ang P4 bilyones sa pasiuna unta nga RCEF karong tuiga.
* * *
Ang nagkayamukat nga pagpatuman sa balaod nakapatumaw sa uban pang mga suliran:
Karong 6,000 na lay nahibilin sa 10,000 ka galingan sa tibuok nasud, magnihit ang lawog sa kahayopan nga nagsalig sa tahop;
Ang undervaluation sa imported nga bugas humay tungod sa konsabo sa mga negosyante ug sa langyawng suppliers nakapahiyos sa buhis nga nakolekta sa Bureau of Customs (BOC); ug
Ang pagpaburot sa mga negosyante sa ilang ginansiya hangtod sa 100% nakahikaw sa mga konsumidor sa mas barato nga bugas humay nga maoy labing dako nga kaayuhan nga gipasalig sa balaod.
* * *
- Latest
