Mayo na ugma

Mora’g kusog na kaayo ang lanat sa panahon. Actually dili. Mao ra gihapon ang dagan sa relo, wa mokusog. Twenty  four hours gihapon ang oras matag adlaw. Eight hours gihapon, 8:00 to 12:00 ug 1:00 to 5:00 ang official nga pagtrabaho.

Sa ato pa, mao lang gihapon ang dagan sa panahon. Apan, gumikan sa pagka-busy na kaayo sa tawo, dili na nato kamatikdan ang dagan sa relo. Inigbangon nato mabuntag, sa kalit lang, mohapon ug mogabii lang pud dayon.

Inig ka-Lunes, dili nato mamatikdan nga mokalit lang og Biyernes. Sa among panahon, sa nagtungha pa kami, ang inadlaw namong lakaw: home to school, ug school to home ra gyud. Mao nga inig-Lunes dugay kaayo ang Viernes.

So, gumikan sa kadaghan nang lingaw sa tawo karon, inigsubang sa adlaw, daw mokalit lang kini’g sawop. So, bag-o lang kitang midawat sa Abril, ug ugma Mayo na, ug di lang hibaw-an mo -Mayo 13 na. Kun kandidato pa ko ron, kulba na kaayo, di na ko ganahan mokaun ug wala nay klarong kinatulgan.

Ug tapos sa eleksyon, tapos sa pagproklamar ug pag-take oath sa mga midaog, matapos lang pud dayon ang 2019, ug di lang hibaw-an mapupos na ang term ni Presidente Digong Duterte. Mosamot kita’g ka busy niini, kay malingaw na man usab kita sa mga pasiatab ug paukyab niadtong buot mopuli pagka-presidente.

Aw yuna pa, sa amo diayng panahon, sa mga bata pa kami, mouwan gyud inig Mayo 1. Magsige na’g uwan ug mamuwak na ang mga tanom. Maoy hinungdan naimbinto ang Flores de Mayo, diin mohalad kita’g mga bulak ngadto sa Mahal nga Birhen.

* * *

Dinhi sa atong nasud, specifically sa atong mga kabalayan, ordinaryo na kaayo, kasarangan nga atong makita ang mga bata, even below 5 years old nga magdula na niining mga electronic gadgets sulod sa tagpila ka oras.

Ang World Health Organization (WHO), mibutyag nga makadaot kini sa panglawas sa kabataan. Matud pa: “Children aged two to four should not be allowed more than one hour watching electronic screens, while those less than one-year-old should not be exposed to gadgets at all.

“Children under five must spend less time sitting and watching screens or restrained in prams and seats, get better quality sleep and have more time for active play if they are to grow up healthy,”

Alarming kaayo kining maong pahimangno ug guideline sa WHO. Unta, hatagan kini’g pagtagad sa atong mga ginikanan. Kita ra bang mga Pinoy, dili kaayo mohatag og gibug-aton niining maong mga pasidaan. Motuman gyud ta sa atong gusto, kay mas bright ug mas makamao pa kita kay kanila. Ang WHO Director General, si Tedros Adhanom Ghebreyesus nama-hayag nga ang pag-angkon sa maayong panglawas kinahanglan mag-sugod gikan pa sa pagkahimugso sa bata, dili unya na nga magmasakiton na.

Sa iyang bahin, ang WHO program manager for surveillance and population, si Fiona Bull, mibutyag nga: “improving physical activity, reducing sedentary time and ensuring quality sleep in young children will improve their physical and mental health and wellbeing.”

So, importante kaayo nga ma-physically active ang mga bata, adunay hustong takna pagkatulog, kay sa magpunay lang og yaka atubangan sa mga electronic gadgets.