Nagkabangis nga katalagman

Subra sa usa ka gatus ka kinabuhi ang nakalas human sa grabe nga paglampurnas sa bagyong Vinta didto sa Mindanao sa niaging semana. Gituohan nga mosaka pa ang gidaghanon sa nangamatay tungod kay daghan usab ang gikataho nga na-missing didto sa pipila ka lalawigan.

Usa ang akong lungsod sa Tambulig sa lalawigan sa Zamboanga del Sur sa mga lugar nga adunay dako nga kadaot human mihapak ang maong bagyo. Walay bagyo nga mihapak niini kaniadto. Didto ako natawo ug nagdako, ug wala ako nakasinati og bagyo.

Usa sa rason ngano nga daghan ang casualty sa pagdaro ni Vinta mao nga kulang sa igong preparasyon ang katawhan sa mga lugar nga gipunterya niini.

Kini tungod lagi kay wala maanad og bagyo ang mga molupyo, mao nga wala gayud paigo ang ilang kaandam.

Apan nakurat lang sila dihang misugod na sa pagkusokuso ang maong bagyo. Wala lang nila damha ang grabe nga kabangis sa maong katalagman.

Kini laging wala maanad sa bagyo, mao na nga wala na sila nahibalo kon unsa ang ilang buhaton.

Adunay barangay didto sa Lanao del Norte diin daan na nga gipahimangnoan sa otoridad ang mga molupyo nga mobakwit gikan sa ilang gipuy-an sa nagpadulong pa si Vinta.

Apan nagtuo ang mga lumolupyo nga layo ra sila sa risgo hinungdan nga wala sila mibakwit. Apan paghapak ni Vinta nabanlas ang kabalayan sa maong barangay ug daghan ang namatay ug wala na igkita.

Ang bagyong Vinta maoy usa sa labing dako nga kalamidad nga mihapak sa Mindanao sa niaging katuigan. Sa pagbunal niini sa Mindanao, nabalik sa atong panumdoman ang kabangis ni Sendong nga mikusokuso sa Mindanao kaniadtong 2011, nga mikutlo usab og gatusan ka kinabuhi.

Lahi na gayud karon ang panahon. Ang kaniadto libre sa bagyo nahimo na nga kabahin sa rota sa maong klase sa katalagman.

Kaniadto, Northern Mindanao lang ang maigo usahay sa bagyo. Apan karon, ang kinatibuk-an sa isla na ang lapdosan niini.

Kabahin na ba kaha kini sa epekto sa climate change? Daghan ang nagtuo nga kabahin gayud. Bisan pa man niini, wala na gayud kita’y kapaingnan, ilabi na nga agianan gayud ang Pilipinas sa bagyo. Apan ang pangutana kon andam ba gayud kita batok niining nagkabangis nga katalagman?