“Battered Woman”

Dear Tito Miguel,

Maayong adlaw kanimo ug sa tanang staff sa Banat News.Tagua lang ko sa ngalan nga Maristel, nag-abang og kwarto sa usa sa mga barangay sa dakbayan.sa Sugbo. Mahitungod ni sa akong boardmates nga mag-live in partner.

Akoy naproblema para sa babay kay kulatahon man siya sa iyang kapuyo. Nagtrabaho ni sila isip sales clerk. Abubhuan man gud ang laki, Tito Miguel. Unya bisan gamay’ng lihok, magselos man ang laki, bisan sa among mga boardmates ra sab. Wala guy angayang selosan unta. Walay malisya ba.

Ako na ni sigiha’g tambag ang babaye nga mupalayo sa iyang partner kay dili man sab sila kasado ug wala silay mga anak. Pero dili man siya mupatuo. Muingon ra nga naa siyay nakita nga something sa iyang partner ug mausab ra gyud matud pa ni.

Pero kulatado man gyud siya. Dili sab ko gusto nga mag-apil-apil gyud sa ilang relasyon, pero maluoy manko ani niya, unya gahi ma’g ulo. Unsaon ko mani siya pagtabang, Tito Miguel?

Salamat.

* * *

Maristel,

Angay niya masabtan nga siya nakasinati’g battered woman syndrome, nagsugod sa ginagmay’ng verbal or physical abuse nga iya ra’ng gipalabay. Tungod sa iya’ng pagtugot ug pagdawat sa pagpandagmal, siya mismo nihatag og gahum sa iya’ng kapuyo pag-usab sa abuso.

Apan iya ra gihapon kini pasayluon tungod sa pasalig sa lalaki nga di na usbon. Ang nakapait kay usban gihapon siya’g dagmal, mangayo’g pasaylo ug mopasalig magbag-o pagka human, aron lang usbon na sad ang tanan. Nahigot siya sa vicious cycle nga wala’y utlanan kun di siya mobarug alang sa iya’ng kaugalingon.

Lagmit dili maminaw nimo. Gani, iya pa’ng basulon iya’ng kaugalingon ngano nahiagom siya sa maong sitwasyon. Busa, ang pagpakgang sa lalaki ang angay buhaton kay siya ang berdugo dinhi, biktima ang babaye.

Isumbong ngadto sa tag-iya sa balay unsa’y binuhatan sa lalaki. Duna kay katungod mobuhat niini kay apektado imo’ng pagpuyo mata’g dagmal sa babaye. Responsibilidad usab sa tag-iya nga isiguro iya’ng gipaabang matinumanon sa balaod.

Mas maayo isumbong nimo sa otoridad labi na sa higayon nga gikulata ang babaye. Dagan o tawag ngadto sa barangay o sa pulis kay duna sila’y women’s desk. Krimen ang domestic violence ug dili kini pribado. Busa wala’y si bisan kinsa, maski sila duha, ang makasulti nga wa ka’y labot sa ila’ng problema. Tinuod, ilaha na’ng problema, apan kun sa ila’ng pagsulbad niini moabot sa kulata, dili na kini pribado kay lapas na sa balaod. Ang tanan testigo sa pagpandagmal, labi na ngadto sa kababayen-an, aduna’y responsibilidad pagbuhat og mga lakang paghunong niini.

Kun kuyawan ka nga sumbalikan ka sa lalaki, mahimo man nga sikreto ra imo’ng diskarte. Sa di pa ka mosumbong sa ta2g-iya sa balay o sa otoridad, kuhaa ila’ng pasalig nga dili ka mailhan alang sa imo’ng seguridad.

Tito Miguel   

* * *

Alang sa inyong mga suliran nga buot ninyong patambagan kang Tito Miguel, -i-like ang Banat Hugyaw ug Banat News fb pages aron adto ninyo kana ipadala ug mogawas kini matag Lunes ug Biyernes.