Tito Miguel

Dear Tito Miguel,

Ako diay si Nerisha, nag-work ko isip call center agent.

Dugay nako nga wala’y boyfriend ug na-enjoy ra pud ko sa akong pagka-single.  Na-busy ko sa work ug duna pud ko’y daghang friends maong okay ra gyud ko nga single ko.

Apan dili pa lang dugay Tito Miguel, naa koy nabantayan sa akong kaugalingon.  Wala ko kasabot sa akong gibati, ma-attract naman hinuon ko og girl uy. Kusog nako motutok kun dunay guwapa nga babaye pero dili ko magpahalata. Hinuon wala gyud ko modiskarte og babaye kay dili sad ko gusto nga maulawan ko.

Tito Miguel, dili ko ganahan mahimong tomboy pero ma-attract man gyud ko og babaye uy.Unsa man akong buhaton para dili ko madayonan kay mura’g padulong nako matomboy niini. Dili ko ganahan nga maulawan ko sa akong friends ug pamilya. Kikay gyud baya akong imahe. Daghang salamat daan, Tito Miguel.  —Nerisha

Nerisha,

Wala kay mabuhat sa imong sexual orientation except to accept it, provided sigurado ka unsa imong preference kay wala ka maghisgot kun maibog gihapon ka’g lalaki. Ikaw ra ang bugtong makatubag unsa imong sexual orientation - heterosexual, lesbian or bisexual. Maski asa ka niini, dili angay pugngan or usbon kay wala’y sayop nila tanan.

Ang problema kay imong ikaulaw unsa ka. Karon dili na issue ang sexual orientation or who you like ug gender identity or how you feel - woman, man or transgender woman. Wala’y angay ikaulaw ka’y wa kay gibuhat nga sayop ug dautan.

Wala’y labot imong pagka kikay sa sexual orientation ug gender identity. How you present yourself to others is your gender expression. Sa imong suwat, most likely you identify yourself as a woman, express as feminine, dolled up and all but sexually prefers another woman.

Paminawi imong kaugalingon unsa gyud imong gipangita, sa karon ba lang kaha kini or kaniadto pa apan hilom nga nagpahipi. Either way, ayaw problemaha unsa’y reaction sa imong pamilya ug mga higala kun makahibawo sila. Imong pamilya makugang ug tingali dili makadawat sa sinugdanan, apan dawaton gihapon ka, labi na sa imong ginikanan nga duna’y unconditional love nimo.

Nahadlok ka yaga-yagaan sa imong mga higala kay basin para nila kontraryo imong pagkatawo. Taken together, nothing is contradictory between gender identity, sexual orientation and gender expression. They are separate and distinct from each other but complementary in creating your entire being and identity.

Kun ila kining buhaton, ikalipay nga sa imong pagpaila nila kinsa ka, nailhan pud nimo kinsa sila isip higala. Kana kun magpaila ka, kay it is a personal choice you should do in your own time, only when you are sure and ready. Meanwhile, accept and celebrate who you are but continue your journey to self-discovery. —Tito Miguel