Ang trabaho sa gi-upaw, gikagis ug gipatag nga mga bukid sa Cambuhawe, Balamban, Sugbo, nga gipahibawo sa Department of Public Works and Highways (DPWH) pero wa angkona sa kadagkoan sa Probinsiya sa Sugbo nga tukoran sa bag-ong Capitol building, gipahunong sa Environmental Management Bureau (EMB) sa Central Visayas.
Ang rason? Way environmental compliance certificate (ECC) ang proyekto. Sa ato pa, ang site development sa bag-ong Kapitolyo nga kataposang gitaho sa niaging tuig nga gamay na lang ang tiwasunon, way pagtugot gikan sa EMB. Mao tingaling di na ganahang moangkon ang mga politiko.
* * *
Nadawat sa EMB ang aplikasyon sa ECC para sa proyekto sa Balamban niadtong Marso 5 ning tuiga, lima ka buwan human gitaho sa Sugbo News, ang opisyal nga publikasyon sa Kapitolyo sa Sugbo, nga 73% nang nahuman ang site development niadtong Oktubre 2, 2023.
Gibalik sa EMB ang mga dokumento ngadto sa aplikante sa Marso 11 tungod sa kakuwang sa requirements. Matod sa EMB wa na mobalik ang aplikante. Maong gitangtang sa ilang online system ang aplikasyon sa Abril 25, dul-an duha ka buwan human sa pagsumiter.
* * *
Mao diay nga way klarong tubag ang kadagkoan sa Kapitolyo sa pangutana sa environmentalists nga nikuwestiyon sa paguba sa kabukiran niadtong Abril 1 ning tuiga. Mao diay nga nikalit lang pagtak-om ang kadagkoan sa DPWH human sa abundang mga pasalig nga mahuman nilang proyekto og mas sayo kay sa schedule.
Lisod hinuong sabton nganong nagpakahilom ang Department of Environment and Natural Resources (DENR). Bisan kon ang kontrobersiya nisunod sa samang bulilyaso sa Chocolate Hills sa Bohol. Kurog ba sa utok sa proyekto?
* * *
Masabot nganong gihilom sa kontraktor sa proyekto ang ilang nalangay na pag-ayong aplikasyon sa ECC. Pero nganong wa man magsaba ang EMB nga ila diayng gisalikway ang aplikasyon sa dihang nag-viral sa social media ang makaluluoy nga mga letrato sa kabukiran sa Cambuhawe?
Nganong wa man sab ipahibawo dayon ang ilang cease and desist order batok sa proyekto? Di ba diay sila gustong makatabang ang publiko pagsusi nahunong ba gyong trabaho sa kontraktor? Mahimong nanagana. Pero kinakusgan nilang panagang gikan sa panghasi mao ang pagpahibawo dayon sa publiko sa pagtuman sa ilang trabaho.
* * *