Mga gidili sa mga senior citizens

Niay nitunga sa akong cellphone, gikan sa YouTube, kining mga pahimangno ug pahinumdom ni Dr.Willie Ong alang kanatong mga senior citizens, mahitungod sa iyang giingon nga mga bawal o mga gidili nga buhaton natong mga senior citizens.

Nia: 1) Ayaw pangal-sa og bug-at. Nia ra bay uban nato nga magtuga-toga pa’g alsa og usa ka sakong bugas, o usa ka case sa soft drinks. Kuyaw ma-slip disc o mga ugat mapiit. 2) Likayi ang pagyuko o pagduko. 4) Kon mag-exercise, ayaw nang heavy sports, sama sa weightlifting, o basketball. Easy lang, sama sa walking, hiking, kon makalugar, dancing (malingaw ka pa).

5) Huwag umangat sa bubong, matud pa, kay tingalig ma-fracture ang imong bukog. 6) Likayi ang long travels, o lagyo nga mga biyahe, aron dili ka makapuyon og maayo o ma-stress. Sa abroad pananglitan, mabag-ohan ka sa mga pagkaon, tingalig maglain na hinuon ang imong tiyan, ilabina na kon ang imong naandan ginamos ug utan lang.

7) Kon mag-talik ka uban sa batan-on, hinayhinay lang, ayaw pugsa, kon mo-dysfunction na, tingalig ma-apektahan ang imong kasingkasing.8) Huwag magpuyat. Kapoy baya kaayo kon kulang kita sa katulog, ug ayaw palabi’g pa-expose sa adlaw (sun), ilabina karong panahona nga subra ka-init ang adlaw, bisan panahon sa tingtugnaw.

Kahinumdom ko, sa among panahon, sa mga bata pa kami (dugay na kaayo to), sayo sa buntag, giikag kami pagsugat sa adlaw (sun), pagpainit, aron maangkon namo ang ilang giingon nga ‘ultra violet rays’. Sa among panahon, inig subang gyud sa adlaw, nindot kaayo ang imong feeling. Dili sama karon nga init na gyud kaayo. Mao ra’g alas 12 na sa udto.

* * *

Aniay sinuwat ni Dr. Rafael Ong giulohan ‘Sit longer die earlier,’ nga matud pa, kining tagpila ka oras natong lingkod sama sa pagtan-aw sa TV, nga walay tindog-tindog o lakaw-lakaw, aduna kiniy epekto sa atong panglawas.

Ato kining kutluon: “According to an American Cancer Society study, middle aged and senior individuals (kita ni), who sit longer hours during free time after work, could die earlier.” Kuyawa no?    Usahay ra ba, sagad nato, mahurot ang tibuok adlaw pagtan-aw sa telebisyon, ilabina na nga naay Netflix ug Disney.

Padayon: “Sitting itself was detrimental to health, and showed increased risk of cancer death. But the main death risk linked to sitting was still heart disease. It is beneficial to encourage sedentary individuals to stand up and walk around as well to reach optimal levels of physical activity.”

Karon ra bang panahona, ang mga modernong gadgets, sama sa cellphone ug computer/laptop nag-require nga imo gayud nga lingkoran. Kon mao kini ang imong trabaho, paningkamot nga in-between,makatindog ka, makalakaw-lakaw ka makadiyot. Unsa man ning sedentary? Ato na kining nahisgutan dinhi, apan, agi og sumpay sa atong gihisgtun dinhi karon bahin sa resulta sa kanunay natong paglingkod, o pagpungko, ania:

“Sitting or lying down (with the exception of sleeping), are what we call sedentary behaviors, such as sitting or lying down while watching television or playing electronic games.”

Ikaw, unsa ka man, sedentary ka ba? Wala ka bay enough physical activity? Tapulan ka ma-exercise?