Sa panerbisyo sa paghatod sa mga inpormasyon gikinahanglan nga mosubay sa mga panghitabo, ilabi na kong mismo ang tigbalita ang nakasaksi sa panghitabo nga iyang gikoberan.
Batakang prinsipyo ang pagkuha sa mga detalye base sa nasaksihan ug base usab sa pamahayag sa tawo nga nalambigit sa estorya, walay pakapin ug walay kuwang.
Labaw sa tanan dili mahimo nga ibutang sa tigbalita ang kaugalingon nga opinion sa estorya nga iyang gitahi kay hard news man ang iyang gihatod dili man sa opinion section.
Kong unsay gigamit nga termino sa mga news sources or interviewee dili na pwede editon or usbon sa mga tigbalita, mao gyud na ang gamiton kay nanginterview ra man ka.
Hinuon gikihanglan nga makuhaan usab og habig ang pikas kampo kay segurado nga aduna usab silay bersiyon sa estorya. Apan dunay higayon nga dili available dayon ang ubang personalidad sa ilang komento kalabot sa panghitabo.
Dili man pud pwede nga dili nalang ibalita tungod kay wala pay statement ang pikas. Mahimo ra gyud na nga ipagawas ang estorya apan pangitaan lang og pamaagi sama sa dili pagbutyag sa ngalan sa tawo o institusyon hangtod makahatag sa ilang habig.
Apan dunay uban nga hukman dayon ang mga tigbalita nga bias kay dili mao ang estorya, sama sa editorial sa usa ka publication sa usa ka tunghaan nga naghatod kuno og faulty report ang media mahitungod sa operasyon sa DSWD ug sa Women and Children Protection Unit sa PNP.
Ang termino nga gigamit sa WCPC ug DSWD “rescue operation” walay katungod ang media nga usbon kini.
Busa kong wala makauyon ang uban nga grupo ani nga termino ang ilang sawayon ang tinubdan ani nga pulong dili ang mga tigbalita.
Dili baya sayon nga ang tigbalita anaa sa field mag atubang sa risgo ilabi na sa panahon karon nga anaa ang virus sa palibot unya mitugot lang nga manipulahon aron matuis ang sugilanon.
Bisan nayawyawan na sa mga otoridad apan naningkamot ang among team nga maka-interview sa mga sinaligan sa mga menor de edad ug nataho nga wala sila pugsa sa pag-anhi sa Sugbo ug adunay parental consent.
Kadtong nanghusgar sa mga tigbalita, nakasaksi ba sila sa panghitabo? Yes nasayod sila sa estorya sa pag-anhi sa mga bata sa Sugbo apan ang tanan adunay kahigayonan nga mapresentar kana sa tukmang panahon.
Hinumdumi nga mismo ang mga ginikanan sa mga bata ang midangop sa mga otoridad kay gusto na nila kuhaon ang ilang mga anak nga taod taod nang wala nila nakauban, dili pwede nga i-discredit ang habig sa mga ginikanan ug tribal leaders.
Samtang ang ubang grupo pud nga kritikal sa pikas habig wala pud makontento sa news presentation kay gusto nila hukman nalang gyud nga gi-recruit sa mga rebelde ang mga bata, dili man intawon na pwede nga ipagawas nga anggulo sa balita kay wala may basehan.
Naa pay moingon sa social media nga “TELL THE TRUTH,” ang kamatuoran nga dili gyud makontento ang tanan sa kasayoran nga gusto nilang masayran. Kong dunay bias kadtong mga tawo nga judgmental kaayo nga igo lang nakisawsaw sa isyu ug wala makasaksi sa hitabo, wala nakadungog sa mga pulong nga giluwatan sa mga tawong nalambigit sa estorya.