Paginansiya sa dengue

Haskang paukyab sa pagpangangkon og kadaogan sa mga tigpasiugda sa kampanya pagsabod og larvicides sa nagpundo nga mga tubig sa nagkalainlaing bahin sa Sugbo aron pagbadlong sa pagkatap sa dengue.

Mura sila og kalit lang nga nakakaplag og milagro nga panagang sa bangis nga hudlat sa kahimsog sa katawhan nga nikalas og daghan na nga kinabuhi sa nangaging katuigan.

Wa kakita og sukaranan ang mga Sugbuanon sa pagkuwestiyon sa kampanya. Angay’ng hangpon ang bisan unsang tampo paglikay sa dengue kay samtang duna nay bakuna, wa pa man gyuy tambal nga nakaplagan batok sa dengue.

Nabisto hinoon nga ang pagsaulog sa niaging tuig sa kadaogan batok sa dengue, dili lang ahat ra, kun dili, sayop pa gyud.

*  * *

Kay samtang taas nang daan ang mga kaso sa dengue sa niaging tuig, nisulbong pa gyud pag-ayo ang mga naigo sa dengue sa Sugbo karong tuiga.

Ang labing uwahing ihap sa Department of Health (DOH) nakakaplag nga sobra pa sa nadoble ang mga kaso sa dengue gikan sa Enero hangtod sa Oktubre karong tuiga kun itandi sa samang higayon sa niaging tuig:

Niabot og 2,243 ang na-ospital ug 13 ang nangamatay (lahi ang mga numero sa Cebu City Health Department kay 2,089 ang na-ospital ug 23 ang nangamatay) nga labaw na sa 2,145 ka kaso sa dengue ug 16 nga nangamatay sa tibuok 2015.

Unya 5,190 na ka kaso sa dengue ug 55 ang nangamatay sa Probinsiya sa Sugbo sukad sa Enero hangtod sa Oktubre karong tuiga nga subra pa sa nadoble sa 2,461 ka kaso ug 10 nga nangamatay sa dengue sa samang higayon sa niaging tuig.

* * *

Unsa man diay kapuslanan sa larvicides nga inay makabadlong nakapasamot man hinuon sa kalapad sa kadaot sa dengue? Tingali ang labing batakan nga sentido kumon ang makatubag: Mas epektibo sa pagbutang og larvicides sa nagpundo nga mga kanal ug mga lim-aw ang pagpangita og kalutsan sa nabara nga tubig kay samtang mabanlas ra ang larvicides kun mobunok ang uwan, ang nagdagan nga kanal ug nahabwa nga lim-aw dili na mahimong itloganan sa mga lamok nga nagda sa makamatay nga sakit.

Hapit ko mahagbong sa lingkoranan pagkahibawo nga nakagasto na ang Kapitolyo sa Sugbo og P200 milyones sa kinarton nga larvicides nga ilang gipada sa mga dakbayan ug kalungsoran sa lalawigan.

Gawas nga dili diay libre ang larvicides nga giduso sa mga pundok nga nagpatuong nagdugo ang kasingkasing alang sa makaluluoy’ng mga biktima sa dengue, gipaginansiyaan pa gyud diay pag-ayo.

Hinaot nga ang pagkarakara pagdeklarar og dengue outbreak wa itumong paglaktaw sa mga panginahanglan sa subasta sa pagpangompra sa mga kemikal ug mga makina sa misting ug larvicides nga kadudahan pa ang kapuslanan. ([email protected])