^

Banat Opinyon

Pasidaan sa mga linog

ARANGKADA - Leo Lastimosa - Banat

Hangtud karon, bisan sa kabag-ohan sa panahon ug sa kapaspas sa paglambo sa mga teknolohiya, ug bisan kinsa pa ang mangilad ug manghadlok nimo, wa pa gyuy paagi sa pagbanabana asa ug kanus-a mahitabo ang sunod nga linog ug ang gikusgon niini.

Lahi sa mga pasidaan sa bagyo, nga maglakip sa mga dapit nga maagian, gikusgon sa hangin, gidaghanon sa uwan ug oras sa pagtugpa sa yuta, wa pa’y teknolohiya sa pagbatyag sa umaabot nga linog. Mao nga inay motutok sa hanap nga unahan, may duha ka syentista nga nilingi sa nangagi.

* * *

Natay-og ang tibuok kalibutan sa ilang nakit-an sa kasaysayan sa labing kusog nga linog sa niagi nga 117 ka tuig: Nisulbong ang gidaghanon sa kusog nga linog (Magnitude 7 pataas) matag 32 ka tuig human sa paghinay og tuyok ug paghiyos sa atong planeta.

Ang geologists nga sila si Roger Bilham sa University of Colorado, Boulder ug Rebecca Bendick sa University of Montana nipahibawo sa sangpotanan sa ilang pagtuon atol sa tinuig nga tigum sa Geological Society of America sa Seattle ug nimantala sa kinatibuk-an nga detalye sa Geophysical Research Letters.

*  * *

Matud nila ni Bilham ug Bendick nga nitumaw ang labing kusog nga mga linog sa labing menos lima ka tuig human sa paghinay sa lihok sa planeta. Namatikdan ang katapusan nga paghinay sa planeta niadtong 2011.

Mao nga nipasidaan sila nga mas subsob ug mas kusog ang mga linog nga motay-og sa kalibutan sa mosunod nga lima ka tuig, sugod sa 2018 hangtud sa 2022. Niawhag sila sa kanasuran paghimo sa tukma nga mga pangandam.

* * *

Apan dili gihapon nila matino kanus-a mahitabo ang mosunod nga kusog nga mga linog, ug ang mga nasud nga sunod nga maigo.

Igo lang sila nga nipasidaan nga labing mameligro ang mga nasud nga kinadul-an sa equator: Ecuador, Columbia, Brazil, Sao Tome & Principe, Gabon, Democratic Republic of Congo, Uganda, Kenya, Somalia ug Indonesia.

May mga syentista nga nidason sa pagtuon. Apan may nikuwestiyon sab sa relasyon tali sa paghinay sa lihok sa planeta ug sa gikusgon sa linog.    

Ang mosunod  nga lima ka tuig maoy makahatag sa labing tukma nga tubag. Makatabang sab ang pagpalig-on sa atong buildings ug kabalayan.

[email protected].

vuukle comment
Philstar
x
  • Latest
Latest
Latest
abtest
Are you sure you want to log out?
X
Login

Philstar.com is one of the most vibrant, opinionated, discerning communities of readers on cyberspace. With your meaningful insights, help shape the stories that can shape the country. Sign up now!

Get Updated:

Signup for the News Round now

FORGOT PASSWORD?
SIGN IN
or sign in with