EDITORYAL - Unsa’y plano sa China?

Nameligro ba ang katungod sa Pilipinas diha sa West Philippine Sea niining pakighugoy-hugoy ni Presidente Duterte sa China bugti sa mga benepisyo sa ekonomiya ug temporaryo nga seguridad? Si Duterte mipakurat sa kalibutan, ilabi na sa mga silingang nasud, dihang kalit nga nausab ang iyang direksyon ngadto sa China sukad nga nilingkod siya sa pwesto. Kaniadto ginagmay ra ang gipanghimo sa China diha sa WPS ug wala kini manumbaling sa mga protesta sa Pilipinas nga kutob ra usab sa estorya ug wala’y gihimong mga lihok. Ang liderato sa Pilipinas sa nanglabay nga mga administrasyon wala’y lig-ong baruganan sa isyu sa WPS kay pulos dili gusto nga mogasto para sa militar.

Hasta ang Estados Unidos, nakwestiyon pa kon may kapuslanan ba sa Pilipinas ang panag-alyado niini kay wala man sila molihok aron tabangan ang nasud ug pakgangon ang China sa ilang gihimo. Apan unsaon man usab pagdapig sa US kon ang teritoryo kwestyonable kon kinsa’y tag-iya? Ang kasabotan nag-ingon nga kon ang teritoryo sa Pilipinas maoy atakehon, anha pa sila modapig. Mao kini ang gibasehan sa kalkuladong lihok sa China. Tulo ang dagway sa China nga gigamit diha sa WPS. Diplomasya, pang-ekonomiya ug people-to-people cooperation, ug sa maong paagi nakuha na nila ang ilang gusto nga wala magkagiyera.

Wa’y nasud sa ASEAN nga gustong makigsangka sa militar sa China, siguro dili pa karon ang panahon, ug nasayod niini ang China. Sa tanang sakop sa ASEAN nga mga claimants sa WPS, ang Pilipinas lang maoy masayon-sayon sa China bisan pa og anaa ang US, tungod sa mga teknikalidad sa Mutual Defense Treaty ug sa Enhance Defense Cooperation Agreement. Nakita kini ni Duterte, busa kining unom ka tuig niya sa pwesto mas maayo pa nga gamiton aron makabenepisyo ang mga Pilipino pinaagi sa abag sa China nga dili kinahanglang i-surrender ang WPS. Karon, midiskarte na sab ang China ug gibandilyo nga makig-joint exploration sila sa Pilipinas diha sa WPS. Plano ba sa China nga gamiton ang Pilipinas batok sa ASEAN?