Mga higot sa martial law
Human siya nideklarar og martial law sa Mindanao, nipasidaan si Presidente Rodrigo Duterte nga kusganon ni niyang ipatuman.
Sa mga nangutana unsa’y mahitabo sa Mindanao sa mosunod nga mga adlaw, niingon si Duterte nga ang iyang martial law wa’y kalainan sa martial law nga gideklarar ni anhing Presidente Ferdinand Marcos niadtong 1972.
Angay’ng pahinumdoman si Duterte, simbako nakalimot siya, nga labihan kabangis sa balaod militar ni Marcos nga nisangpot gyud gani sa pagtumaw sa iyang diktadura nga nilungtad og kapin sa dekada.
* * *
Human nadeklarar ang martial law ni Marcos, gikandadohan niya ang Senado ug ang House of Representatives, gipriso ang tanang politikanhong mga kaatbang, gipahilom ang tanang sibyaanan sa radyo, telebisyon ug mga pamantalaan, ug gisakmit ang pribadong mga kompaniya ug giapud-apod sa iyang cronies.
Hinaut nga wa maghunahuna si Duterte pagkopya sa gihimo sa iyang idolo, kansang patay’ng lawas, bisan sa sibaw nga pagsupak, iya gyud nga gipalubong sa Libingan ng mga Bayani. Gawas pa, did-an siya sa mga probisyon sa 1987 Constitution.
* * *
Ang mosunod pipila lang sa mga limitasyon nga gipahamtang sa Batakang Balaod:
Ang proklamasyon sa martial law dili automatic nga mosuspenso sa pribilehiyo sa Writ of Habeas Corpus, nga kinahanglang buwag nga ideklarar sa presidente;
Ang proklamasyon ug pagsuspenso dili molapas sa 60 ka adlaw o duha ka buwan;
Sulod sa 48 ka oras human sa proklamasyon o pagsuspenso, ang presidente kinahanglang pormal nga mopahibawo sa Kongreso;
Ang Kongreso mahimong mobasura o molugway sa proklamasyon ug pagsuspenso lapas sa 60 ka adlaw. Kun ibasura, dili makasupak ang presidente;
* * *
Ang Korte Suprema mahimong mosubli sa sukaranan sa martial law, kun may petisyon nga ipasaka ni bisan kinsa nga molupyo, ug kinahanglang mohukom sulod sa 30 ka adlaw;
Ang martial law dili makasuspenso sa Konstitusyon, dili makasapaw sa mga hukmanan ug mga balay balauranan ug dili makahatag og hurisdiksiyon sa mga korte sa militar paghusay sa mga sibilyan;
Ang pagsuspenso sa pribilehiyo sa Writ of Habeas Corpus mapahamtang lang sa mga tawo nga gikasohan og rebelyon o gilambigit niini;
Ang mga dinakpan kinahanglang pasakaan og kaso sulod sa tulo ka adlaw kay kun dili, kinahanglan nga pagawason dayon sa prisohan.
- Latest
