Unsa na ba kita kaandam sa La Nina?

Ting-uwan na!, mao ni opisyal nga gipahibaw sa Philippine Atmospheric, Geophysical and Astronomical Services Administration kon PAGASA niadtong Martes, Mayo 24, 2016. Wala maabti og 24 oras, sa pagka-kaadlawon gahapon nibunok ang kusog kaayong uwan sa Metro Cebu area. Matud ni PAGASA Visayas regional director Engr. Oscar Tabada ang pag-uwan gahapon tibuok Visayas nga nasinati. Dili man siguro ang kinabag-an sa Visayas ang nakasinati sa grabeng pagbunok sa uwan, apan salamat sa Ginoo, nakatilaw na kita og klarong uwan human sa taas nga hunat sa El Niño.

Samtang atong gihangop ug gipasalamatan ang pag-abot sa ting-uwan ang sunod natong ikonsidirar karon mao ang atong kaandam sa mas halapad ug grabeng epekto sa pagsige unya og uwan o ang gitawag nga La Niña nga maoy mopuli human sa grabeng huwaw.

Niadtong Lunes, gipatilaw kita og hinay ug pat-ak pat-ak nga mga pag-uwan. Ang habagatang bahin sa Sugbo ilabi na sa dakbayan sa Talisay, lungsod sa Minglanilla ug dakbayan sa Naga maoy nakasinati sa medyo kusog nga uwan. Apan wala gani makaabot og duha ka oras ang maong pag-uwan, nakamugna dayon kini og pagbaha sa kadalanan sa lungsod sa Minglanilla. Matud sa mga molupyo ang maong pagbaha gikan sa bukid nga naupaw na tungod kay inay kakahoyan ang nanubo, mga subdivision maoy nituybo. Wala nay kakahoyan sa kabukiran kansang mga gamot mao untay makasuyop sa tubig gikan sa uwan. Ang resulta sa highway nilusot ang tubig. Apektado ang dagan sa trapiko ug kadtong kabalayan daplin sa dalan maoy napusnga sa baha.

Gahapon sa kaadlawon gitubag ang makadiyot nga uwan sa habagatang Sugbo, tungod kay ang amihanang bahin na usab ang nakatagamtam sa medyo taas ug mas kusog nga bunok sa uwan. Sa dul-an duha ka oras nga pagbunok sa uwan nga way tuang-tuang, pipila ka bahin ang gibahaan. Sa sitio San Miguel sa barangay Apas sa dakbayan sa Sugbo daghang kabalayan ang gilunopan. Pwerting paita tungod kay ang ilang panimalay nasudlan sa tubig. Sama sa panimalay sa magtutudlo nga si Mam Sharonne Rama Edem, ilang balay nahisama sa swimming pool. Ang tubig nga nisulod sa ilang sala hapit na taga tuhod ang giladmon ilang mga butang nanglutaw.

Samtang sa barangay Basak sa dakbayan sa Mandaue, partikular sa Consuelo Village mga molupyo nigamit og baroto aron makalabang sa dalan nga dili mabasa. Ang nakapait sa sitwasyon, daplin ra unta sa highway nga may gitukod nga drainage system ang maong subdivision. Apan ambot kun unsang pagkabutanga nga nahisama na man hinuon sa dagat ang entrada sa subdivision.    

Kining maong mga talan-awon pasiuna pa lang gani sa mas gikahadlokan nga La Niña nga wala pa hingpit moepekto. Unsa na lang kaha kun makabuylo na ang pagsigi og daot sa panahon?

Simbako layo ra, hinaot nga ning higayona tinud-on nato ang pagpanguros daan samtang wala pa kita maigo sa kilat. Dili na unta nato paaboton nga maigo pa sa kilat una kita manguros tungod kay sigurado ko nga nianang higayona giugbokan na kita og krus.