EDITORYAL - Pagtanom og kahoy karon dayon

Nitiyabaw karon ang mga tawo ilabi na sa Metro Cebu tungod sa pagnihit sa suplay sa tubig gumikan sa grabeng epekto sa El Niño o huwaw dala usab sa global warming o ang pag-init sa kalibotan.

Kung ang taga siyudad naniyabaw, unsa na kaha kadtong mga namuyo sa mga nangaupaw na karong kabukiran ug kadtong mga anaa sa isla?

Kaniadto wala kaayoy dakong epekto ang El Niño gawas lamang sa pagsaka sa temperatura, di man mous-os og maayo ang level sa mga tinubdan sa tubig kay baga ug labong kaayo sa mga kahoy ang kalasangan nga makapundo og tubig. 

Apan karon nangauga ug nangliki ang mga sapa ug pundohanan og tubig ug nangamatay ang mga pananom. Nangaupaw na ang kabukiran.

Way laing solusyon niini kondili ang pagtanom lamang gyud og daghan pang mga kahoy ilabi na palibot sa mga lugar nga tinubdan sa tubig.

Mopatuman og moratorium pagpamutol og kahoy sa mga kalasangan sud sa 50 ka tuig hangtud 100 ka tuig. Sa paglingkod pa lang ni Presidente Benigno Aquino III nimando siya sa pagpatuman sa National Greening Program nga ang tuyo makatanom og 1.5 Bilyon ka bag-ong punoan sa kahoy sud sa iyang termino.

Wa pa kaayo kini makatabang sa pagkakaron, apan unom ngadto sa napulo ka tuig gikan karon, mabatyagan na ang benepisyo gikan niini kun di pasagdan sa mosunod nga administrasyon.

Ikaduha mao ang pag-awhag sa private sector pagtukod og desalination plants sa matag dagkong siyudad sa nasud.

Kay pinaagi niini, di na magsalig sa tubig tab-ang mga distribyutor og tubig kay ang tubig sa dagat himuong tab-ang. Gawas nga abunda, mas mobarato pa unya ang tubig.

Ikatulo mao ang seryosong paghimo og mga programa alang sa pag-edukar sa kabataan bahin sa kalikopan nga wala kaayo tagda karon.

Kun ang mosunod nga pangulo dili magtagad sa kalikopan, unsa pa may mapaabot sa kabataan unom ka tuig gikan karon?