Ang yutang gisaad

Dili maayo ang mamahimong ibunga sa pagbasura sa Bangsamoro Basic Law (BBL) tungod sa nahitabo sa Mamasapano, Maguindanao diin gimasaker sa mga teroristang Bangsamoro Islamic Freedom Fighters ug Moro Islamic Liberation Front sa miaging semana ang 44 ka polis.

Angay sabton ang natural nga reaksyon sa mga kabanay, kapolisan ug sa militar nga mag-all out war ug ibasura ang BBL tungod sa nahitabo sa 44 ka mga sakop sa PNP-Special Action Force.

Dili tungod sa pagkapatay kanila kondili tungod sa grabeng kabarbaro sa mga tawong mipasipala sa mga patay’ng lawas, pagpakita kini nga kuwang g’yud sila sa edukasyon ug kahadlok ngadto sa Kahitas-an.

Apan bisan pa niini, mas kinahanglanon pa hinuong mapasar ang BBL aron dili na masubli pa kining susamang hitabo ug matabangan ang mga taga Mindanao, Muslim, Kristiyano ug mga Lumad aron sila molambo ug ma-edukar.

Sagad sa mga sakop karon sa MILF ug BIFF nga nagpas-an og armas, mga biktima usab sa ‘all-out war’ sa nangaging mga presidente. Sila mga anak sa mga napatay nga rebelde kaniadto.

Dako ang kalainan sa mga nailo nga anak sa mga sundalo ug polis itandi sa mga nailo nga anak sa mga rebeldeng pulos nangamatay sa giyera sa Mindanao.

Ang mga nailo nga mga anak sa rebelde nagdilaab ang mga kasingkasing sa dakong kapungot ngadto sa gobiyerno ilabi na sa mga sundalo. Ang kadaghanan kanila, nangundang na sa pagtungha tungod sa pagsige og giyera, wala nay nagmatuto ug naggiya kanila ug uban pa.

Ang matag adlaw nilang pagpuyo nga puno sa kahadlok, kakuwang sa oportunidad sa edukasyon, kawad-on, ug ang padayong pag-agni sa mga armadong  pundok maoy nagtukmod kanila aron mopas-an na lang usab og armas, bahala na unsay dangatan.

Samtang ang mga anak sa namatay nga tropa, makapadayon sa pagtungha ug makabaton og mas tarong nga kinabuhi tungod sa pag-abag sa gobiyerno.

Sa tanto nilang pag-eskuyla makasabot sila sa sitwasyon sa Mindanao, dunay uban mosunod sa mga lakang sa ilang amahang sundalo o polis, samtang ang uban motaak og lain nga dalan apan pareho gihapon sila og tumong, ang matabangan ang Mindanao.

Kun masubli ang all-out war tungod sa nahitabo sa Maguindanao, mabalik ang susamang cycle. Hangtud nga wala na kini kahumanan pa. Ang makaluluoy mao  ang taga Mindanao. Apan kun mahatag ang gusto sa mga Muslim sa Mindanao nga silay modumala sa ilang kaugalingon, posibleng molambo ug mausab ang badlis sa ilang kapalaran ug ang badlis sa kapalaran sa Pilipinas.

Hain may mas maayo kun sila maoy padumalahon sa ilang katawhan, kadtong mga pundok nga mopadayon sa ilang pagpas-an og armas ug dili motuman sa bag-ong sistema sa Bangsamoro, sila nang mga Muslim leaders maoy molutos ug mopatuman sa balaod subay sa Konstitusyon sa Pilipinas? Apan kinahanglan nga ang BBL nga gipanday karon dili magwagtang sa katungod sa gobiyerno nga mopatunga o manginlabot sa mga kalihokan sa mga modumala sa Bangsamoro.