Dihang gituki sa mga senador ang Rome Statute, nga maoy nagtukod sa International Criminal Court (ICC), duha ka banggiitan sa balaod ang nipresentar nila og managlahi nga panglantaw:
• Si kanhi Senate president Juan Ponce Enrile nga mameligro ang umaabot nga mga presidente nga mapugos og atubang sa ICC tungod sa mga mahimo sa ilang administrasyon; ug
• Si anhing senador Miriam Defensor Santiago nga nihulagway sa Rome Statute sa ICC nga maoy labing importante nga institusyon sukad sa pagkatukod sa United Nations.
* * *
Gipili sa mayoriya sa mga senador ang pagtuo ni Santiago. Gani, way bisan usa nila nga nidapig ni Enrile. Nibotar sa ratification ang 17 ka senador, labaw sa ? nga gitakda sa 1987 Constitution sa pag-ratify sa international treaties nga sudlan sa presidente. Si Enrile ray nisupak.
Karong gi-imbestigar sa ICC ang mga pasangil sa crimes against humanity batok ni kanhi presidente Rodrigo Duterte, makapangangkon si Enrile nga natinuod ang iyang pasidaan. Pero nagpabiling mas balido ang mga argumento ni Santiago.
* * *
Sa iyang sponsorship speech, nipasabot si Santiago nga ang ICC di manghilabot kon nangimbestigar ang gobyerno ug nitaral sa korte sa mga opisyal nga gipasanginlan sa bangis nga mga krimen ubos sa hurisdiksiyon sa ICC. Pero kon ang gobyerno magdumili o di takos paggukod sa mga sinumbong, ang ICC maoy mohusay sa kaso sa The Hague.
Ang pag-review sa Department of Justice ni Duterte sa mga dokumento sa 52 ra ka kaso nga gipili sa Philippine National Police, pinasagdan ang kinabag-an sa kapin sa 30,000 ka laktod nga pinatyanay sa niaging unom ka tuig, maoy kinalig-onan nga argumento sa pagsud sa ICC.
* * *
Pinaagi sa pagdason sa Rome Statute, niingon si Santiago, ang Pilipinas makatabang sa pagtapos sa kultura sa impunity (paghimo og krimen uban ang pagsalig nga di manubag sa responsibilidad) ug makapalig-on sa atong posisyon isip nag-unang tigpanalipod sa tawhanong katungod sa Asya.
Dayong tapos sa iyang diskurso, ginganlan ni Santiago ang mga ahensiya sa Pilipinas nga nipaluyo sa ICC: Department of Foreign Affairs, Department of National Defense, Department of Justice, Commission on Human Rights, Armed Forces of the Philippines, Office of the Solicitor General, ug National Security Council.