Parehas dunay vitamins

Matud sa DBM, modako ang pahat sa mga kagamhanan’g lokal sa National Tax Allotment (NTA) sunod tuig 2024 kay gilauman nga taas-taas ang koleksiyon sa buhis ug adunay pagbangon sa ekonomiya human sa pandemya. Ni’ng maong kalamboan, kaluha’ng talan-awon ang posibleng masinati: pag-uswag sa matang sa pagpangalagad sa kagamhanan ngadto sa katawhan o ba kaha ang dugang oportunidad sa pagpangawkaw sa mga opisyal nga gitugyanan.  Angay ang katawhan magmabinantayon, kay ginaingon baya nga, “Alang sa mga kiriwan, ang sunkist, kinawat man o binayran, parehas ra nga adunay Vitamin C.”  Fezteleeern!

Angay na hilo-an

Mipasaka’g balaodnon si Kongresmant Sandro Marcos sa Ilocos Norte nga magdugang sa basehan sa pagdisqualify sa mga nuisance candidate ug maghimo sa ilang mga lihok nga election offense.  Matud sa kongresista, ang mga nuisance candidate nanghimaraot ug nagbugalbugal sa atong sistema sa eleksyon.    Angayan patagmon kining maong matang sa kandidato nga walay lain tuyo kon dili magsamok-samok ug mangwarta lang.  Haum ang panahom nga “Ang mga nuisance candidates sama sa bisita sa balay nga atong giabi-abi sa sinugdan apan kon dili mopahawa paglabay sa tulo ka adlaw, maayo na hilo-an.” Pagkatuytoy!

Mapuypoy ang kamot

Padayon nga pangulohan ni Presidente Marcos, Jr., ang Department of Agriculture (DA) hangtod nga “mapahamutang na ang tanan’g sistema” aron maseguro ang suplay sa pagkaon sa nasud.  Buot sa presidente nga ang mohulip kaniya, eksperto sa agrikultura ug dili lang kay retiradong opisyal sa military o sa polis.  Ni’ng gilatid nga kwalipikasyon sa presidente sa angayan modumala sa DA, daw gipasabot niya nga eksperto siya.  Bisan dili nila angkonon, apan malisod dunganon ang pagka-presidente ug pagka-kalihim.  Kay bisan unsa ka hanas sa ‘juggler’, adunay higayon nga mapuypoy ang mga kamot niini ug mahulog ang bola nga iyanga giitsa-itsa.  Muleeng!

Dili sulbaron sa gobyerno

Matud pa sa national director sa Bureau of Fisheries nga si Demosthenes Escoto, ang walay hunong nga operasyon sa mga langyaw nga fishing vessels sa kadagatan sa Pilipinas nakatampo sa pagkunhod sa produksyon sa isda sa nasud sa tuig 2022. Lupigon ang mga Pinoy nga mananagat sa mga langyaw kay dagko ug sakto sa himan ang ilang mga panagatan. Gipadayag man lang ni Director Escoto ang daan na nato nga nahibaw-an. Ang gipangita unta sa katawhan mao ang solusyon niining maong suliran.  Daw may kamatuoran ang pagya nga, “Ang gobiyerno dili mosulbad og suliran, hinonoa, iya kining galmon ug palambuon.”  Shalaaan!

Wealth tax

Ipadayon ni Senator Sherwin Gatchalian ang pagduso sa na-pending niya nga balaodnon nga tuyo mopahamtang og taas-taas nga buhis sa mga adunahan. Gitawag ang maong buhis nga wealth tax ug gibasehan niini ang konsepto sa progressivity. Adunay rason ngano nahimong adunahan ang tawo ug usa niana mao ang inantigo nga paglikay sa pagbayad sa saktong buhis.  Kay ginaingon bitaw nga, “Kon adunay buhisan, ang tawo’ng matarong mobuhis og dako sa iyang kita apan ang mga kanah