ENDO gibabagan

Adunay panultion nga nag-ingon: ‘Only fools don’t change.’ Ug gimatuod kini ni Presidente Rodrigo R. Duterte.

Panahon sa iyang kampanya niadtong 2016 Presidential election, hasta kapila niya balikbalika kining usa sa mga dagko niyang saad: ‘nga kun siya ang ma-presidente sa Pilipinas, iya nang taposon ang contractualization nga hagbay dang giabuso sa mga higanteng negosyante pinaagi sa dili gyud paghatag og regularization appointment ngadto sa nagbinuotang empleyado bisag katuigan nang nagserbisyo sa maong kompaniya.

Mga higala nakong food attendant sa usa ka mahalong hotel, nahibulong ko. Nganong matag higayon nga hapit na sila mo-unom ka bulan sa ilang serbisyo, isip contractual, pahunongon sila’g trabaho sa management, papahulayog usa ka bulan, unya pare-aplayon aron makabalik sa naandang puwesto. Kini aron paglikay sa 6 months probationary period law.

Gitawag sila og ‘on call employees’. Maoy pasangil sa management aron dili magukod sa balaod. On call, nga halos tanang adlaw makita gihapong nagserbisyo ang food attendant sa ilang area of reponsibility. Kamatuoran, nga ang ilang trabaho, dili periodic o seasonal, kondili, sa tanang adlaw gyod gikinahanglan.

Sagad nila naka 8 o kapin na ka tuig sa maong trabaho. Apan nagpabiling kontraktuwal. Naglikay ang tag-iya nga dili makuhaan ang dako niyang ganansiya. Kay oras nga ma-regular ang empleyado, makadawat na man kini sa mga fringe benefits.

Hinungdan, dihang mipasalig si Duterte panahon sa kampaniya, nga iyang hunongon ang contractualism, silang mga kontraktuwal, sa hilom, puwerting kombinse sa ilang mga kadugo, kahigalaan, kasilinganan, kinsa nahiagom sab diay sa kabangis sa contractualism, nga pabotaran gyud si Duterte kay siya lang ang bugtong lider nga may political will nga makasulbad ning maong suliran.

Silang contractuals ang usa sa mga instrumento nga nakahatag og landslide nga kadaogan ni Duterte. Misamot ilang bilib, dihang gihimong prayoridad ni Duterte ang Endo Bill, dunay mga kompanyang nisanong ng daan bisan og wala pay balaod niini apan ang uban nagpadayon gihapon.

Hangtod nga sa miaging Hulyo 26, gi-veto ni Tatay Digong ang maong balaod, diin matod niya, dili lang ang empleyado ang angayng hatagag pagtagad, kondili, hasta sab ang mga magpapatigayon. Matang sa pagtagad nga patas. Makapahibulong, no? Pero, ‘Only fools don’t change.’