House Bill 8858

Nigimok dayon ang mga kritiko sa gisugyot nga balaudnon pagpaubos sa edad sa mga bata nga mamahimo na nga manubag sa usa ka krimin.

Alang sa mga nisupak sa House Bill 8858, dili makatabang sa mga bata ang pagbalhog nila sa prisohan.

Ubos sa HB 8858 gihimo na nga 12 anyos gikan sa 15 anyos ang pangidaron sa usa ka bata aron mahimo siyang kapasakaan og kaso ug atubangon ang salaod nga iyang nahimo.

Kini maoy sentro sa protesta sa mga kritiko. Matud nila dili kuno maayo nga bilangoon ang usa ka bata nga nakahimo og krimin. Apan kinsa bay nag-ingon nga prisohon sama sa ordinaryong kriminal ang mga bata nga nakahimo og kalapasan sa balaod? Sa dili pa ta matintal pagkuyog sa panon sa mga nagprotesta, maayo tingali nga ato unang susihon unsay unod sa balaudnon. Ania ang pipila sa labing mahinungdanong punto sa HB 8858:

Ang bata nga wala pay 18 anyos nga makahimo og krimin apan mamatud-an nga wala siya masayod sa iyang gibuhat exempted gihapon sa criminal liability apan kinahanglan siyang ipaubos sa intervention program. Hinuon kinahanglan siyang mobayad sa danyos. Kung ang minor de edad mihimo sa krimin bisan siya nasayod nga supak sa balaod ang iyang gibuhat, ipaubos siya sa tukmang “intervention ug diversion program.” Kung ang nakahimo sa krimin ubos sa 12 anyos itugyan siya pagbalik ngadto sa iyang mga ginikanan ug mopaubos sa community-based intervention program nga dumalahon sa Department of Social Welfare and Development.

Ubos sa maong balaudnon, ang silot nga ipahamtang sa minor de edad mas ubos og duha ka ang-ang itandi sa mga hamtong. Ang labing taas nga silot nga mahimong ipahamtang batok nila 12 anyos nga pagkabilanggo. Ang DSWD, TESDA ug BJMP magtukod og agricultural camps diin adto ipaubos sa diversion ang mga CICL (child in conflict with the law) nga nag-edad na og 18 anyos apan wala pa gihapon mausab.

Ang mga ginikanan sa usa ka CICL kinahanglan sab nga ipaubos sa pinugsanay nga intervention program. Kadtong mapakyas mamahimong mabilango hangtud sa unom ka tuig.

Ang mga ginikanan maoy dunay responsibilidad nga bayran ang danyos sa krimin nga nahimo sa ilang mga anak. Gawas lang kung ilang kapamatud-an atubangan sa korte nga wala silay pagkuwang sa pagdisiplina sa ilang anak.

Kadtong masakpan nga migamit sa mga bata paghimo og krimin nga dunay silot nga moabot sa 6 ka tuig nga pagkabilanggo mamahimong silotan hangtud sa 20 ka tuig nga pagkapriso. Alang nako way dautan sa maong balaodnon. Dili sayop ang pagsilot sa mga bata nga nakahimo og krimin. Ang atong kinaiya sa pagkakonsintidor maoy hinungdan nganong daghan sa mga bata karon ang way batasan ug disiplina.

Ang kakuwang og batasan ug disiplina sa mga bata maoy usa sa dakong hinungdan nganong dunay mga minor de edad nga nahimong kriminal sa linghod nila nga pangidaron.

Ang angayan lang buhaton sa gobyerno mao nga sigurohon nga dunay igo nga facility ug tukma nga intervention program alang sa mga CICL. Kun sundon lang sa gobyerno ang gilatid sa balaodnon, way angayang kabalak-an ang mga kritiko niini. Mas angayan silang maguol kun ang mga bata nga kriminal magpabiling gawasnon tungod kay posibling sila ang sunod nga mamahimo nilang biktima.