Sulbad sa baha sa Monterrazas

Gituman na sa developer sa Monterrazas de Cebu ang unom ka mga kondisyon nga gihatag sa Cebu City Hall aron ilibkas ang cease and desist order nga giisyu batok sa proyekto.

Mismo si Archt. Augusto "Toti" Villalon ang mipakita ngadto sa mga sakop sa media sa mga interventions nga ilang gihimo aron makontrolar ang agas sa tubig gikan sa kabukiran nga naigo sa maong dakong proyekto.

Gani, natandog ko kay mismo si Archt. Villalon nga presidente sa Genvi ang naninguha nga mapasabot ngadto sa publiko pinaagi sa media ang ilang mga paninguha nga masulbad ang suliran.

Sa kadako sa luna sa Monterrazas, nagtuo ko nga dako kaayo og nagasto ang Genvi Development Corp. alang sa 13 ka mga floodwater detention pond nga gikatagkatag sa halapad nga proyekto aron makontrolar ang agas sa tubig gikan sa kabukiran.

Adunay teknolohiya nga gigamit ang Genvi aron masuyop ug mapugngan ang tubig sa kayutaan nga agian niini. Kini mao ang coco-fiber matting diin manubo ang mga tag-as nga balili nga makatabang pagsuyop sa tubig.

Gawas niini, migasto ang Genvi og P12 milyones aron pabarugon ang drainage system nga maglagbas gikan sa propriedad sa Monterraza agi sa Grand Legacy diin anaa ang Guadalajara Subdivision ug Guadalupe Heights Subdivision. Kining maong drainage system adunay gitas-on nga 350 metros.

Si Architect Joseph "Yumie" Espina atol sa multi-media presentation ug press briefing sa Genvi sa Cafe Laguna, nagkanayon nga kinahanglan gyud diay ang pagtinabangay sa komunidad aron masulbad ang suliran sa baha sa Guadalupe.

Matud ni Espina nga ang mga agianan sa tubig gikan sa kabukiran gipang-alihan na sa kabalayan. Dugang pa niya nga hasta ang mga estero aduna nay mga estraktura nga maoy hinungdan nga gipangbahaan ang lugar.

Hinuon, ang kagamhanan sa dakbayan nagpadako na usab sa mga kanal ug estero sa lugar aron masulbad na ang suliran sa baha-baha sa lugar.

Alang kanako, dili pa gyud hinuon kita makaingon nga nasulbad na ang suliran sa baha nga gidulot sa Monterrazas tungod kay nahuman ang pagpataod nila sa 13 ka mga detention pond nga wala na mosugmat ang kusog nga ulan.

Ang kagamhanan sa dakbayan sa Sugbo mao ra hinuoy nasayod kun kanus-a nila ilibkas ang cease and desist order nga giisyu nga maoy hinugdan nga gipahunong ang development sa Monterrazas tungod sa pagbaha sa kasilinganan niining mga sitio.

Ang sunod tingaleng buhaton sa Genvi mao ang pag-tour sa mga opisyal sa kagamhanan sa siyudad sa Sugbo, ilabi na ni Mayor Mike Rama aron kumbinsihon nga paigo na ang interventions nga ilang gihimo aron masulbad na ang baha, ug sa ingon libkason na ang cease and desist order.

Sa akong tan-aw, ang mga sakop sa media nga gi-tour ni Architect Villalon sa Monterrazas nakumbinser sa interventions nga gihimo. Apan kun nakumbinser na ang media, angayan usab silang kumbinsihon ang mga opisyal sa siyudad, kay sila maoy responsable sa pag-isyu sa cease and desist order ug sila lamang ang nasayod kun ilibkas ba kini o dili, ug kun ilibkas man, kanus-a.

Tingale, gihulat lamang sa mga tinugyanan sa kagamhanan sa dakbayan sa Sugbo kanus-a mobundak ang kusog nga ulan.

Diha tingale sa kusog nga ulan makita nato kun sulbad na ba gyud ang problema.

Apan kuyaw lang kun ang kusog nga ulan nga gihulat sa taga Cebu City Hall unya pa sa 2012, maghulat og dugay ang mga developer ug malangay gyud og samot ang mga pagtiwas sa kalambuan sa Monterraza.

Apan alang sa uban, mas maayong maneguro kay sa masubli ang insidente kaniadto nga mipalutaw sa kasilinganan nga sitio.

Sa ato pa, ang paglibkas sa cease and desist order batok sa Monterrazas magdepende sa kinaiyahan kanus-a niya ulanon og kusog, ug magdepende sa mga kamot sa mopirma sa papel nga maglibkas niini.